Kirpik dibi iltihabı nedir ve nasıl gelişmektedir?
Blefarit (Kirpik dibi iltihabı), göz kapağı kenarlarının iltihaplanması ile karakterize edilen bütün bir oftalmik hastalık grubudur. Bu patoloji kronik olarak bulunmaktadır. Bunun dışında Keratit ve konjonktivit ile birlikte en yaygın göz hastalıklarından biridir.
Blefarit gelişimi, enflamatuar sürecin gelişiminin altında yatan etiyolojiye ve ayrıca insan sağlığının genel durumuna bağlı olmaktadır. Streptokok, stafilokok, keneler, virüsler dahil olmak üzere çeşitli mikroplar ile cilde bulaşabilmektedir. Göz kapaklarının kenarlarında boşaltım kanalları adı verilen küçük delikler bulunmaktadır. Ayrıca Meibomian bezlerini barındırırlar. Patojenik mikroorganizmalar bu kanallara girerse, orada çoğalmaya başlamakta ve bu da iltihaplanmaya neden olmaktadır.
Blefarit gelişiminde göz kapaklarının kenarları kızarmakta, kaşınmakta ve bir kabukla kaplanmaktadır. Bununla birlikte alerjiler, hormonal dengesizlik, metabolik bozukluklar gibi iç faktörler de neden olabilmektedir.
Blefarit (kirpik dibi iltihabı) ve nedenleri
Göz kapaklarının iltihaplanmasının ana nedeni, meibomian bezlerinin bulunduğu boşaltım kanallarına enfeksiyonunun oluşmasıdır. Blefarit gelişimine katkıda bulunan başka birçok faktör bulunmaktadır. Bunlar;
• Uzun ve şiddetli bir biçimde akan arpacık;
• Vitamin eksikliği;
• Anemi;
• Alerjik durum;
• Göz kapağı demodikozisi – demodex akarının neden olduğu paraziter bir hastalık;
• Otoimmün patolojiler.
Ayrıca, kirpik dibi iltihabı genellikle kırma kusuru olan kişilerde gelişmektedir. Astigmatizma, miyopi, presbiyopi ve hipermetrop göz yorgunluğu ile ilişkili olmaktadır.
Çocukluk çağında blefarit, göz kapaklarındaki Staphylococcus aureus’un bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Çocuklarda bu hastalığın başlamasına etki eden faktörler şunlardır;
• Vücudun hipotermisi;
• Ağır fiziksel aktivite;
• Sinir sistemi patolojisi;
• Şeker hastalığı;
• Helmintik istilalar;
• Alerjiler;
• Gastrointestinal sistem patolojisi;
• Metabolik bozukluklar.
Çevre koşullarının gözler üzerindeki olumsuz etkileri de göz kapaklarının iltihaplanmasına neden olabilmektedir. Bu olumsuz faktörler arasında toz, duman, kimyasallar ve diğer yabancı maddeler bulunmaktadır.
Blefarit çocuklukta ve yetişkinlikte ortaya çıkabilmektedir. Aslında, bu patoloji için net bir yaş sınırı bulunmamaktadır. Bununla birlikte, doktorlar aşağıdakileri içeren risk gruplarını belirlemişlerdir;
• Göz kozmetiği kullanan kadınlar;
• Düzeltme için gözlük ve lens kullanmayan kırma kusuru olan kişiler;
• Şeker hastaları;
• Alerjisi olanlar;
• Ciddi bir hastalığı olan kişilerde;
• Ofis çalışanları ve olumsuz koşullarda çalışan kişiler.
Blefarit (Kirpik dibi iltahabı) ve türleri
Blefaritte göz hasarının doğası ve türüne bağlıdır. Her birinin kendine özgü semptomları bulunmaktadır. Bir takım ortak özellikler de vardır. Ancak teşhis ederken, yeterli bir tedaviyi reçete etmek için hastalığın şeklini doğru bir şekilde belirlemek önemlidir. Oluşum nedeniyle, göz kapaklarının kenarlarında aşağıdaki enflamatuar hastalık türleri ayırt edilmelidir.
Pullu blefarit
Göz kapaklarının kenarlarının kızarması ve sıkışmasında kendini göstermektedir. Ayrıca özellikle sabahları kirpikleri birbirine yapıştıran hafif şişkinlik ve yapışkan akıntı bulunmaktadır. Aynı zamanda, yağ bezlerinin epitel dokusundan ve epidermisten oluşan kirpiklerin köklerinin yakınında pullar görülebilmektedir. Ölçekleri ve pürülan akıntıyı çıkardıktan sonra, göz kapaklarında ülser ve yaralar kalmaz.
Ülseratif blefarit
Kirpik foliküllerine stafilokokların girmesi sonucu oluşmaktadır. Etkilenen göz kapağının en ucunda, irin salgılayan ülserler oluşmaktadır. Bu nedenle kirpikler birbirine yapışması ve sarımsı kahverengi bir kabuk oluşması muhtemeldir. Çıkarıldıktan sonra göz kapaklarında yaralar kalmaktadır. Daha sonra ise, göz kapaklarının kenarlarının deforme olabileceği bir yara izi oluşmaktadır. Ayrıca düzensiz ve buruşuk hale gelebilmektedirler.
Bununla birlikte, ülseratif blefaritin tek sonucu kozmetik bir kusur değildir. Göz kapaklarının deformasyonu, göz küresine zarar veren kirpiklerin anormal büyümesine neden olmaktadır. Görme ise, ciddi şekilde bozulabilmektedir. Tedavi edilmezse, komplikasyonlar çok ciddi olacaktır.
Demodektik blefarit
Demodex cinsinin bir akarı tarafından kışkırtılan iltihaplanma olarak bilinmektedir. Bu akar, birçok insanın cildinde yaşamakta ve dış ortamdan bulaşmaktadır. Bu şekilde göz kapaklarının dokularına nüfuz ettiğinde iltihaplanma başlamaktadır. Ayrıca demodektik blefaritin en belirgin semptomları kaşıntı ve yanmadır.
Ayrıca hasta gözlerini elleriyle ovuşturur ise, bu da göz kapaklarının kızarmasına ve sertleşmesine neden olacaktır. Kirpiklerin dibinde, sadece bir yarık lamba ile bakıldığında görülebilen küçük beyazımsı pullar görülmektedir. Keneler mikroskobik inceleme ile tespit edilebilmektedir.
Meibomian blefarit
Göz kapağının arka kenarında oluşan iltihaplanma sürecidir. Bazen tüm kalınlığına yayılmaktadır. Ayrıca kenarlarda küçük sarımsı noktalar görülebilmektedir. Oluştuğu takdir de, göz kapakları yağlanmış gibi parlak görünmektedir. Kirpiklerin kökleri etrafında kabarcıklar oluşmaktadır. Çıkarıldıktan bir süre sonra, iyileşen yara izleri kalmaktadır. Bununla birlikte, tedavinin yokluğunda meiobian blefarit apselere neden olabilmektedir.
Tüm ergic blefarit
Bu hastalığın diğer formlarına göre teşhis edilmesi daha kolaydır. Göz kapaklarının kenarlarının alerjik iltihaplanma, bol lakrimasyon, gözlerde kramplar ve kaşıntı ile başlamaktadır. Göz kapakları çok şişmiş durumda ise, hastalık genellikle her iki gözü de aynı anda kaplamaktadır. Bundan birkaç gün sonra ise, iltihaplanma, alerjik konjonktivit belirtilerinin ortaya çıkması nedeniyle konjonktivaya geçmektedir. Sklera kızarması, kaşıntı, yanma, gözlerden şeffaf akıntı, ortaya çıkan görüntünün bulanıklaşmasına neden olmaktadır.
Rosacea blefariti
Bu patoloji ile göz kapaklarında pürülan gri-kırmızı nodüller görülmektedir. Bazen göz çevresinde rosacea vardır.
Blefarit, hastayı oldukça sık rahatsız eden kronik bir hastalıktır. Bununla birlikte, tedaviye zamanında başlarsanız, hoş olmayan semptomlardan hızla kurtulabilirsiniz.
Blefaritin (kirpik dibi iltahabı) yaygın belirtileri
Bu hastalığın her formunun kendi semptomları vardır. Hemen hemen her tür blefaritte gözlenen blefarit belirtileri şu şekildedir;
• Artan göz yorgunluğu;
• Rüzgar veya ışık gibi dış uyaranlara karşı güçlü duyarlılık;
• Göz kapaklarında kızarıklık, şişlik, kaşıntı, yanma;
• Görme kalitesinde bozulma;
• Gözlerden akıntı ve kirpiklerin yapışması.
Hastalık tedavi edilmezse, göz dokularına ve göz kapaklarına kan akışı bozulmaktadır. Bu nedenle ikincil semptomlar ortaya çıkmaktadır. Bunlar ise şu şekildedir;
• Fotofobi;
• Kirpik kaybı;
• Gözlerdeki nesnelerin çift görülmesi;
• Bol lakrimasyon;
• İnflamatuar kabukların oluşumu.
Bu semptomlardan herhangi birine sahipseniz, bir göz doktoruna görünmeniz ve hastalığın doğasını öğrenmeniz gerekmektedir.
Blefarit (kirpik dibi iltihabı) nasıl tedavi edilir?
Doğru bir teşhis için doktor genellikle hastanın şikayetleri ve gözlerin bir yarık lamba muayenesi ile kontrol edilmesiyle anlaşılmaktadır. Demodektik blefaritten şüpheleniyorsanız, kirpiklerin mikroskobik incelemesi gerekmektedir. Bu prosedür, patolojiyi tetikler ve keneyi tespit etmenizi sağlamaktadır. Alerjik kirpik dibi iltihabı için alerji uzmanı muayenesi gerekebilmektedir.
Tedavi, hastalığın tipine bağlıdır. Çoğu antiseptik ve antibiyotiklerle tedavi edilmektedir. Furacilin, gözleri yıkamak için reçete edilebilmektedir. Bazı antiseptikler göz damlası şeklinde mevcuttur. Bunlardan başlıcaları Vitabakt, Futaron, Miramistin olarak bilinmektedir.
Enfeksiyöz ajanı öldürmek için antibiyotiklere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ilaçlar genellikle göze damlatılmalıdır. Damlatma sayısı günde 5 veya 6 kere olabilmektedir. Tedavi ilerledikçe damla sayısı yavaş yavaş 4 ve 3’e düşürülmektedir. Antibiyotik tedavisinin seyri 7 ila 10 gün sürmektedir. Çoğu zaman “Tobrex”, “Tsiprolet”, “Floxal” olarak kullanılmaktadır.
Kirpik dibi iltihabı bir hastalıktır, bu nedenle antiinflamatuar damlalar tedavisinde ana ilaçlardan bir tanesidir. Sadece kornea ülseri varlığında kullanılmazlar. Ayrıca iltihabı hafifleten en ünlü ilaçlar Pharmadex, Dexapos, Dexamethasone’dur.
Hijyen blefarit için çok önemlidir. Ayrıca yokluğunda, ilaçların kullanımı pratik olarak anlamsız olacaktır. Özel merhemler kullanarak göz kapaklarını işlemek, irin ve kabuklardan temizlemek sadece temiz ellerle mümkündür. Ayrıca tedavi için reçete göz doktoru tarafından yazılmaktadır.
Blefarit halk ilaçları ile tedavi edilebilir mi?
Geleneksel tıpda, ancak bir doktora danıştıktan sonra blefarit tedavisinde kullanılabilmektedir. Bazı durumlarda, kendisi bu tür ilaçları, örneğin bir papatya veya nergis kaynatma reçete edilebilmektedir. Ayrıca optometrist, gözlerin durulanması ve göz kapaklarının yağlanması için tavsiyelerde bulunula bilinmektedir. Ayrıca aşağıdaki yöntemler iyileşme sürecinde yardımcı olabilmektedir;
• Mısır yağı. Kaynatılmalı, soğutulmalı ve ardından günde birkaç kez göz kapakları yağlanmalıdır.
• Defne yaprağı kaynatma. Yaprakların üzerine kaynar su dökülmelidir. Aynı şekilde suyunun demlenmesine paralel olarak sıcak su ile kompres yapılmalıdır. 15-20 dakika göz kapaklarına uygulamanız gerekmektedir.
• Çapak yağı. Yatmadan önce göz kapaklarına uygulanmaktadır.
Bu ilaçları yalnızca bir uzman tarafından verilen genel tedavinin bir parçası olarak kullanmanız gerekebilmektedir.
