Aziz Sancar biyografisi
Aziz Sancar 8 Eylül 1946 tarihinde Savur/Mardinde dünyaya gelmiştir. Türk kökenli Amerikalı bir biyokimyacıdır. Kendisi kimya dalında nobel ödülü almıştır.
1969 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olmuştur. 1971’de Amerika Birleşik Devletleri‘ne taşınarak oranın vatandaşlığına geçmiştir. Lisansüstü eğitimini Dallas’taki Texas Üniversitesi’nde tamamlamıştır. 1977-1982 – Yale Üniversitesi’nde doktora sonrası çalışmalarda bulunmuştur. 1982’den beri Chapel Hill’deki Kuzey Carolina Üniversitesi’nde profesörlük görevini yürütmektedir.
2015 yılında Thomas Lindahl ve Paul Modric ile birlikte “DNA onarım mekanizmalarının incelenmesi” ifadesiyle Nobel Kimya Ödülü’nü paylaşan Aziz Sancar, bu alanda bu prestijli ödülü alan ilk Türk vatandaşı olmuştur.
Türkiyenin güneydoğu bölgesinde bulunan ili olan Mardin’de büyümüştür. 8 kardeşi vardır. Ancak kendisi 7 inci çocuktur. Ebeveynleri çocuklarının eğitimi için ellerinden geleni yapmıştır.
İstanbul‘da tıp eğitimini aldıktan sonra birkaç yıl taşra doktoru olarak çalışmıştır. Ancak 1973’te biyokimya ile ilgilenmeye başlamıştır. Ölümcül bir ultraviyole radyasyon dozu alan bakterilerin, görünür aralıkta mavi ışığa maruz kaldıktan sonra hızla iyileşmesi üzerine çaılşmaya başlamıştır. Zaten ABD’de, bir Teksas laboratuvarında Aziz Sancar, UV hasarını (fotoliyaz) ortadan kaldırmaktan sorumlu bir enzim için gen tanımlamıştır. Günümüzde bu gen başarılı bir şekilde klonlanabilmektedir. 1970’lerde, bu keşif Amerikan üniversitelerinde ilgi uyandırmamıştır.
Bilim adamı, ultraviyole ışınlamadan sonra ikinci hücresel onarım sistemini tanımlamıştır. Fotoliyazdan farklı olarak karanlıkta çalışmaktadır. 1980’lerin sonlarında, Sancar Chapel Hill’deki North Carolina Eyalet Üniversitesi’nde kalıcı bir pozisyon almıştır. Ayrıca insan DNA’sının nasıl onarıldığı konusunda farklı alanları incelemiştir. Popüler Türk forumu Eksi Sözlük’te ise, Sancar için Nobel Ödülünü alacağı 2005’te tahmin edilmiştir.
Aziz Sancar, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Türk öğrencileri teşvik etmeyi ve desteklemeyi amaçlayan Aziz ve Gwen Sancar Vakfı’nın kurucularından biridir.
Aziz Sancar, Türkiye Bilimler Akademisi ve Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi’nin onursal üyesidir.
Bilim adamı ayrıca Amerikan vatandaşlığına sahip ve adını taşıyan laboratuvarı işlettiği Kuzey Karolina Üniversitesi’nde (ABD) çalışmaktadır. Ayrıca bilim adamı, ödülünü “araştırmasının kanserin önlenmesi ve tedavisinde taşıdığı önem” nedeniyle aldığına inanmaktadır. Nobel Komitesi, ultraviyole radyasyondan zarar gören hücrelerin onarım mekanizması hakkındaki araştırmasını kayıt altına almıştır.
