Biyografisi
Nikola Tesla bir mucit, bilim adamı, fizikçi, mühendistir. Alternatif akımla çalışan cihazların geliştirilmesini gerçekleştirmiştir. Ayrıca eterin varlığını kanıtlayan deneyler yapmıştır.
Modern biyografi yazarlarına göre Nikola Tesla, 20. yüzyılın en önemli icadlarına sahip olan kişidir. Görüşlerinin ilericiliği ve yaşam haklarını kanıtlama yeteneği ile ünlenmiş bir kişiliktir. Bilim adamı, bilim uğruna düşünülemez deneyler yapmıştır. Bazen adı mistik güçlerle bile ilişkilendirilmiştir. Onu tanıyanların sadece çok az bir kısmı onu büyük bir bilim adam ve mucit olarak görmüştür.
Ancak gerçek şu ki, elektrik motorunu ve jeneratörü yaratan, çok fazlı cihazlar ile, alternatif akım kullanan sistemler üzerinde çalışan kişidir.
Çocukluk yılları
Nikola Tesla, 10 Temmuz 1856’da Sırbistan’da Gospic kasabasına altı kilometre uzaklıktaki Smilyan dağ köyünde doğmuştur. Babası Milutin Tesla, Srem piskoposunun bir rahibiydi. Annesi ise, bir din adamının kızı Georgina Tesla’idi. Kendisi hiç çalışmamıştır. Sadece çocuklarını yetiştirmiş ve kocasına yardım etmiştir. Nikola, çiftin beş çocuğundan dördüncüsüydü. Üç kız kardeşi ve Nicola beş yaşındayken ölen bir erkek kardeşi vardı. Kardeşinin ölümünden sonra ailenin tek oğlu oldu.
O yıllarda, köy bölgesel olarak Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’na aitti. Şuan ki modern Hırvatistan’ın topraklarına ikamet etmektedir. Nikola, memleketi Smilyany’de okula gitti ve orada sadece bir yıl okudu. Okuldaki koşullar kötüydü. Bunun başlıca nedenleri arasında çok fazla öğretmen eksikliği olması yatmaktaydı. Ancak Nikola orada çalışmayı severdi.
Gospić şehrine taşınacağını öğrendiğinde üzülmüştür. Babasının terfi etmesi üzerine aile acilen köyü terk etmiştir. Bu şehirde Tesla ilkokulda okudu. Ondan sonra üç yıl boyunca bir spor salonuna gönderildi. Çocuk, yaşının ötesinde akıllı ve bağımsız büyüdü. Ebeveynler çok çalışmak zorunda kalmışlardır. Bu yüzden çocuklar çoğu zaman akrabaların gözetimi altında kalmıştır. Her zaman evde mümkün olan her türlü yardımı sağlamaya çalışmışlardır. Nikola daha sonra ailesinden harçlık istememek için bir fabrikada iş bularak çalışmaya başlamıştır. 1870’de ise Nikola, Karlovac şehrine giderek, Yüksek Gerçek Okulu’nun öğrencisi olmuştur. O tarihte kendisi henüz 14 yaşındaydı.
Hastalık yılları
1873’te bir olgunluk belgesi aldıktan sonra, Nikola Tesla hayatta ne yapacağını ciddi şekilde düşünmüştür. Tek oğul olduğu için babası, işinin ardılını onda görmüştür. Ancak Nikola, hayatını tam olarak neye adamak istediğini bilmese de kaderini kiliseyle ilişkilendirmeyi planlamamıştı. İtaatkar bir oğuldu, bu yüzden ailesiyle tartışmadı ve manevi bilimleri incelemeye başladı.
Ama yine de kaderin genç adam için tamamen farklı planları vardı. Şehirde, tüm sakinlerin onda birinin hayatını kaybetmesine neden olan bir kolera salgını başlamıştı. Nikola’nın tüm akrabaları hastalanmışdı. Hatta bu yüzden eve gelmesi yasaklanmışdı. O dönem de itaat etmeyip anne ve babasını ziyarete gelmesi, onun hastalanmasına neden olmuştur. Dokuz ay boyunca komplikasyonlara da neden olan bir hastalıkla mücadele etti. Gücünün ve ruhunun sağlamlığının ciddi bir testiydi.
Dönemim koşullarına göre Nikola’nın durumu umutsuzdu. Ancak doktorlar omuzlarını silkti ve en kötüsüne hazırlanmalarını söylediler. Bir gün baba oğlunun yanına geldi ve her şeyin iyi olması gerektiğini, sadece en iyisine inanması gerektiğini söyledi. Oğul, babasının ilgilendiği şeyi yapmasına izin verirse, hastalığın kesinlikle üstesinden geleceğini söyledi. Babanın ölmekte olan genç adama, eğer iyileşirse onu en prestijli Avrupa üniversitesinde okumak için göndereceğine söz vermekten başka seçeneği kalmamıştı.
Belki de ona hastalığından kurtulma gücü veren daha iyi bir gelecek umuduydu. Ya da belki doktorların yardımı zamanında gerçekleşmiştir. Her geçen saat umutların eridiği bir zamanda evlerine geldi. Daha sonra kısa bir sürede iyileşmeye başladı. Ardından, Tesla üç yıl boyunca dağlarda saklandı çünkü orduya alınması gerekiyordu. Saklanmasının başlıca sebepleri arasında daha henüz tamamen sağlıklı olmaması yatmaktaydı.
Ayrıca arkalarında hiçbir gerçek nesne görülemeyecek kadar güçlü ve parlak ışık parlamaları görmeye başladı.
Tesla için bu ciddi hastalık iz bırakmadan geçmedi. Tekrar hasta olmaktan çılgınca korkuyordu. Bu yüzden sürekli ellerini yıkardı. Masada sürünen bir sineği görünce, bulaşıkların değiştirilmesini isterdi.
Sonra bu özelliği onun işinde çok yardımcı oldu. Bu parlak ışıkla birlikte gelecekteki icatlarını gördü. Tamamen çalışmaya hazır bir cihaz ortaya çıktığında, yeni cihazını hayal etmesi, düşünceleriyle gerçeğe aktarması yeterliydi. O zamanlar gerçek bir mucizeydi, ama şimdi tüm bunlar bilgisayar programlarını kullanılarak tasarlanabilmektedir.
Eğitim yılları
1875 yılında babası sözünü tutarak onu Graz şehrinde ki teknik bir okula gönderdi. Birinci sınıf öğrencisiyken ilk olarak Gramm makinesinin çalışmasıyla karşılaşmış ve öğretmenine makinenin motorunun doğru akıma bağlı olmadığı için iyi çalışmadığını söylemiştir. Öğretmen ise ona, bir değişkeni bağlarsanız, hiç çalışmayacağını keskin bir şekilde yanıtlamıştır.
Üçüncü yılında ise Tesla, kumarla çok ilgilenmeye başlamıştır. Bu kötü alışkanlık onun çok şey kaybetmesine neden olmuştur. Daha sonra ki yıllarda, oyun kartlarının ona zevk vermediğini, bir süreliğine başarısızlıklarını unutmasına yardımcı olduğunu söylemiştir. Nikola’nın kazandığı zamanlar da olmuştur. Ancak hep aldığı tüm parayı kaybedenler arasında paylaştırmıştır. Bu nedenle eksantrik bir ün kazanmıştır.
Bir keresinde büyük bir oyunu kaybetmiştir. Bu olayın üzerine annesi ise, oğlunun kumar borcunu ödemek için arkadaşlarından büyük miktarda borç almak zorunda kalmıştır.
Nikola çok yetenekliydi, kafasındaki en zor problemleri her zaman çözebilirdi. Ancak bu onun yine de final sınavlarında başarısız oluşu ile sonuçlanırdı. O gıpta edilen diplomayı hiç alamadı. 1879’da babası vefat etti ve ailenin refahı ile ilgili endişeler tamamen onun omuzlarına kalmıştır. Gospic’e geri döndü. Şehrin spor salonlarından birinde öğretmen olarak iş buldu. Bir yıl sonra ise, amcaları çalışmaları için ona para ödedi. Tesla, Prag Üniversitesi Felsefe Fakültesine girdi. Orada sadece bir dönem okudu ve Macaristan’a taşındı.
Çalışma hayatı
1881’de genç adam Budapeşte’ye yerleşmiştir. Burada Central Telegraph’ın mühendislik bölümünde ressam ve tasarımcı olarak iş bulmuştur. Artık sakin bir şekilde ilerici icatları inceleyebilir, kendi deneylerini yapabilir ve kendi fikirlerinin somutlaştırılmasına girişebilirdi. Ayrıca burada kendisine ilk çalışması olan, alternatif akım kullanan bir elektrik motoru icat etme hedefini belirlemiştir.
Tesla’nın tüm tek fazlı ve çok fazlı motorların sistem değişikliklerinin mucidi olması iki aydan kısa sürede gerçekleşmiştir. Bu gerçek bir atılımdı. Çünkü artık gücü uzun mesafelere iletmek, aydınlatma armatürlerine, fabrika arabalarına ve elektrikli ev aletlerine akım sağlamanın mümkün olduğu anlaşılmıştır.
1882’de Nikola Tesla Fransa’ya taşındı. Paris’e yerleşerek, Edison’s Continental Company’de iş bulmuştur. Daha sonra şirket, Strasbourg tren istasyonuna enerji sağlaması gereken bir elektrik santrali inşa etmiştir. Nikola Tesla, tüm üretim sorunlarını çözmek ve geliştirmek için kurulan elektirik santraline gönderilmiştir. O dönem de genç mucit, her boş dakikayı asenkron bir elektrik motorunun yaratılmasına ayırmıştır. Ayrıca uzun çalışmaların sonunda ilk Yeni elektirik akımı beynini 1883’te şehrin belediye başkanına sunmuştur.
Amerika’da ki çalışma hayatı
1884’te inşaatın sona ermesi ile birlikte Nicola Tesla, Paris’e geri döndü. İlk başta ona bir ikramiye sözü verildi, ancak dönüşünde ödemeyi reddettiler. Tesla, şirket yönetiminin kendisine karşı böyle bir tavrından rahatsız oldu ve işini bıraktı. Bu olaylardan sonra kendisi Amerika’ya gitmeye karar vermiştir. O yılın 6 Temmuz’unda New York’a gelerek hemen Edison Machine Works’te bir iş bulmuştur. Bu şirkette kendisi elektrik motorlarını ve DC jeneratörleri onarmak zorunda olan bir mühendis olarak işe alınmıştır.
Nikola sevdiği şeyleri her zaman yapmaya çalışmıştır. Ancak yeni cihazlar icat etme fikri, hep şirketlerin yöneticileri tarafından destek bulmamıştır.
Tesla, Edison ile birlikte buluşlarının birkaç çeşidini yaratabileceğini savunmuştur. Eğer kazanırsa ise işverenin ona 1 milyon dolar tazminat ödemesini teklif etmiştir. Nicola bu iddaa dan kısa bir süre sonra Edison’un cihazının yirmi dört çeşidini yapmayı başarmıştır. Ancak şirket ise, anlaşmazlığın gerçek olmadığını söyleyerek ona kazanılan miktarı vermemiştir.
Tesla bir kez daha istifa ederek, işsizler arasına katılmıştır. Uzun bir dönem hendekler kazarak ve bağış toplayarak hayatını kazanmıştır. Kader ise onu, tanıdıklarına icatlarını sunduğu mühendis Brown’un yanına göndermiştir. Onunla tanışmasının üzerine sırayla icatlarını ilgilenen müşterilere tanıtmıştır. Daha sonra Tesla’nın Beşinci Cadde’de bir oda kiraladıkları kendi laboratuvarını kurmuştur. Firmasının adını ise “Tesla Arc Light Company” olarak adlandırmıştır. İlk iş olarak sokak aydınlatması için ark lambaları üretimi ile uğraşmıştır.
1888’de Tesla, George Westinghouse ile bir sözleşme imzalamıştır. Amerikalı, birkaç patentin yanı sıra bir dizi bitmiş ürün olan ark lambalarının alıcısı bulunmuştur. George kaderin onu bir dehaya getirdiğinin çok farkında olması nedeni ile, Nicola’ya ait tüm patentlerini satmasını teklif etmiştir. Nikola ise kendisinin bunun altından kalkamayacağını düşünerek kabul etmiştir. Ayrıca işadamı Tesla’ya kendi laboratuvarında bir iş teklif etmiştir. Nikola ise reddederek, özgürlüğüne çok değer verdiğini göstermiştir.
1888’den 1895’e kadar olan dönem, mucidin biyografisinde en verimli dönemdi. Yüksek frekanslı manyetik alanları inceledi. Amerikan Elektrik Mühendisleri Enstitüsü’nün daveti üzerine Tesla, duyulmamış bir başarının tadını çıkaran bir dizi konferans vermiştir.
13 Mart 1895’te bilim adamının laboratuvarı tamamen yandı. Yangın, son yıllarda icat edilen her şeyi alıp götürdü. Tesla, her şeyi hafızadan geri yükleyebileceğini söyledi. 100 bin dolar miktarında ifade edilen Niagara Şelalesi Şirketi’nin desteğiyle Nikola sonbaharda zaten yeni tesislerde çalışmaya başlamıştır.
İcadları
Bilim ve teknolojinin gelişmesinde kuşkusuz Nikola Tesla’nın büyük katkısı olmuştur. İnsanoğlunun bugüne kadar kullandığı tüm icatlarını ve keşiflerini uzunca bir süre saymak mümkündür. En Çok bilinen keşifleri şu şekildedir; Alternatif akım, radyo, X-ışınları, türbinler, Tesla bobinleri, gölge fotoğrafçılığı, uzaktan kumandalı neon lambaları, elektrikli denizaltı, ozon jeneratörü, soğuk ateş, lazer, plazma topu vb… Günümüzde vazgeçilmez olan onlarca diğerleri kendisinin bilgisi ile keşfedilmiştir.
Tesla, evrensel aklın bir parçasıydı. Dünya’nın yaşayan bir varlık olduğunu savundu ve enerjisine her zaman inanmıştır.
Kişisel hayatı
Hayatta Nikola çok savurgandı, oldukça garip alışkanlıkları vardı. Kadınlar onu seviyordu ama o onların duygularına kayıtsızdı ve hiç evlenmedi. Aile kurmanın ve çocuk yapmanın sadece bilim arayışına zarar vereceğine inanıyordu.
Ölümünden önce, kişisel hayatından boş yere vazgeçtiğini, bilimin sunağına çok fazla fedakarlık yapıldığını söylemiştir.
Nikola hayatı boyunca hiçbir zaman kendi evine sahip olmamıştır. Bu yüzden hep bir otelde veya da laboratuvarlarda yaşamıştır. Çok az uyurdu. Bir zamanlar viskiye şiddetle bağlı bir kişilikti.
Ölümü
1937’de yürüyüşlerinden biri sırasında Tesla’ya bir taksi çarptı ve kendisi ağır yaralandı. Her zamanki gibi doktora gitmedi. Bu olaydan sonra ise, onu uzun süre yatağa hapseden zatürre geçirmiştir. Bu nedenle, 1 yıl kadar bir süreyi yatagında geçirmiştir.
Nikola Tesla 7 Ocak 1943’te vefat etmiştir. Bir New York otel odasında öldü ve kapıdaki rahatsız etmeyin işaretine rağmen içeri giren bir hizmetçi tarafından farkedilmiştir. Bilim adamının ölüm nedeni koroner trombozdu. Büyük mucidin defni New York’taki Ferncliff Mezarlığıdır. 1957’de küllerinin bulunduğu bir kavanozda Belgrad’daki Nikola Tesla Müzesi’ne sergilenmeye başlamıştır.
