Su aygırları veya (Hippopotamus amphibius), Afrika’da yaşayan büyük, şişman, suyu seven bir hayvanlardır. “Su aygırı” kelimesi Yunanca “su atı” veya “nehir atı” kelimesinden gelmektedir. Ancak atlar ile yakından ilişkili değildir. San Diego Hayvanat Bahçesi’ne göre, yaşayan en yakın akrabaları domuzlar, balinalar ve yunuslardır.
Su aygırlarının boyutu ve ağırlığı
Afrika Yaban Hayatı Fonu’na göre, nehir su aygırları olarak da bilinen hayvan türü çok şişman olarak bilinmektedir. Filler ve beyaz gergedanlardan sonra en büyük üçüncü kara memelileridir. 3,3 ila 5 metre uzunluğunda büyürler ve omuzda 1,6 metre yüksekliğe ulaşırlar. San Diego Hayvanat Bahçesi’ne göre, ortalama bir dişi yaklaşık 1.400 kg, erkekler ise 1.600 ila 4.500 kg arasındadır.
Bu devasa hayvanlar, yalnızca 0,75 ila 1 metre yüksekliğinde ve 1,5 ila 1,75 metre uzunluğunda büyüyen çok daha küçük ve daha nadir olan cüce su aygırı (Choeropsis liberiensis) ile akrabadır. Bebek türü ise 160 ila 270 kg arasında ağırlığa sahip olabilmektedir.
Yaşam alanı ve davranışı
Otlak sahra altı Afrika’da bulunmaktadır. Cildini serin ve nemli tutmak için zamanlarının çoğunu su altında geçirdikleri için bol su bulunan bölgelerde yaşarlar. National Geographic’e göre, yarı suda yaşayan hayvanlar olarak kabul edilen su aygırları günde 16 saate kadar suda vakit geçirmektedir.
Gruplar halinde yaşayan sosyal hayvanlardır. Ayrıca onların grupları genellikle hem kadın, hem de erkek olmak üzere 10 ila 30 kişiden oluşmaktadır. Ancak bazı gruplarda 200’e kadar birey bulunabilmektedir. San Diego Hayvanat Bahçesi’ne göre, büyüklüğü ne olursa olsun, bir grup genellikle baskın bir erkek tarafından yönetilmektedir.
Gürültülü hayvanlardır. San Diego Hayvanat Bahçesi’ne göre, çıkardıkları seslerin 115 desibel olduğu tahmin edilmektedir. Bu nedenle, bir rock konserinde hoparlörlerden 4,6 metre uzaktayken duyduğunuz sesin aynısı gibidir. Hayvanların “hırıltılı ağlama” olarak adlandırılan karakteristik sesi, 1 kilometreden fazla bir mesafeden duyulabilmektedir. Bu yüksek sesli yaratıklar ayrıca iletişim kurmak için ses altı seslendirmeler de kullanmaktadır.
Bu hayvanlar saldırgandır ve çok tehlikeli olarak kabul edilmektedir. İnsanlar da dahil olmak üzere tehditlerle savaşmak için kullandıkları büyük dişleri vardır. Bazen yavruları yetişkin su aygırlarının öfkesinin kurbanı olmaktadır. PBS’ye göre, iki yetişkin arasındaki bir kavga sırasında, ortada kalan genç bir su aygırı ciddi şekilde yaralanabilmekte ve hatta ezilebilmektedir.
Su üzerinde kolayca hareket etmelerine rağmen aslında yüzemezler. San Diego Hayvanat Bahçesi’ne göre, bu hayvanlar diğer nesneleri iterek suda süzülmektedir. National Geographic’e göre, havaya uçmadan 5 dakikaya kadar su altında kalabilmeleri mümkündür.
Su aygırları ne yemektedir?
Ağırlıklı olarak otoburdur. Yetişkinler her gece yaklaşık 35 kg ot yer ve doymak için gecelik 10 km’ye kadar mesafe kat etmektedir. National Geographic’e göre meyve de yerler. Yiyecek kıtsa, su aygırları midelerinde yiyecek depolayabilmektedir. Bu durum da üç haftaya kadar yiyeceksiz kalabilmektedir. Su aygırlarının uzun zamandır yalnızca otobur oldukları düşünülse de, Mammal Review dergisinde yayınlanan 2015 tarihli bir çalışmada, bilim adamları su aygırlarının bazen diğer su aygırları da dahil olmak üzere hayvanların leşleriyle beslendiğini bildirmiştir.
Bebek su aygırları
San Diego Hayvanat Bahçesi’ne göre dişi suaygırları sekiz aylık bir gebelik süresine sahiptir. Ayrıca sadece bir bebek doğurmaktadır. Doğumda, yavru 23 ila 50 kg ağırlığındadır. İlk sekiz ay boyunca bebek, annesi karadayken veya su altında yüzerken emerek beslenmektedir. Bebek suya daldığında sudan korunmak için burnunu ve kulaklarını kapatmaktadır. Bütün su aygırları bu yeteneğe sahiptir. Ayrıca su altındayken gözlerini örten ve koruyan zarları da vardır. San Diego Hayvanat Bahçesi’ne göre, 5 ila 7 yaşları arasında bir bebek, tamamen olgunlaşmıştır.
Su aygırlarının ömrü
Michigan Üniversitesi Hayvan Çeşitliliği Ağı’na göre, vahşi veya esaret altındaki grubun ortalama ömrü 40 ila 61 yıl arasında değişebilmektedir.
İnsanlara yönelik saldırılar
Dünyadaki en ölümcül büyük kara memelisi olarak kabul edilmektedir. BBC’ye göre, bu yarı suda yaşayan devler her yıl Afrika’da yaklaşık 500 kişiyi öldürmektedir. Behemothlar çok agresiftir ve bölgelerine giren her şeye ciddi hasar vermek için iyi donanımlıdır. Örneğin 2014’te Nijeryalı okul çocukları ile dolu küçük bir tanesi, hiçbir şeyden şüphelenmeyen bir tekneye saldırmıştır. Bu olay üzerine gemide 12 öğrenci ve bir öğretmeni öldürmüştür. İnsanlarla arasındaki çatışmalar, su aygırlarının yiyecek aramak için karaya geldiklerinde de ortaya çıkmaktadır.
Koruma durumu
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’ne (IUCN) göre, bu nesil tehlikede değildir. Ancak savunmasız bir türdür. IUCN, vahşi doğada 115.000 ila 130.000 arasında ortak su aygırı kaldığını tahmin etmektedir. IUCN’ye göre, kaçak avlanma ve habitat kaybı, 1990’ların sonlarında ve 2000’lerin başında dünya çapında sayıları azaltmıştır. Ancak o zamandan beri, sıkı kolluk kuvvetleri sayesinde nüfusları durgunlaşmıştır.
İstilacı su aygırları
Yetkililer Escobar’ın özel hayvanat bahçesinde ki diğer egzotik hayvanlara el koyarken, binlerce kilo ağırlığındaki kaçak türün yakalanmasının, çok tehlikeli olduğunu düşünmektedir.
Kötü şöhretli uyuşturucu baronu Pablo Escobar’ın kuzeybatı Kolombiya’daki malikanesinde su aygırları, zürafalar, filler ve diğer egzotik hayvanlarını beslediği biliniyordu. Escobar 1993’te suikaste uğradığında, Kolombiya hükümeti hayvanat bahçesi de dahil olmak üzere tüm varlıklarına el koydu. Hayvanlarının çoğu hayvanat bahçelerine ve akvaryumlara nakledildi. Ancak dört su aygırı kendi başına bırakıldı. Bu dört hayvan, yetiştirildikleri Kolombiya’nın su yollarında sona ermiştir. Yaklaşık 80 su aygırı, Escobar’ın mülkü Hacienda Naples’in bulunduğu Kolombiya, Medellin yakınlarındaki nehir ağlarında yaşamaktadır.
Kolombiya’daki vahşi yaşam yetkilileri, devasa canavarlar bazen ekinleri çiğneyip insanlara saldırdığı için bu istilacı popülasyon toplum için bir tehdit oluşturduğu için 2021’de kısırlaştırmaya başlamıştır. Ayrıca yerel vahşi yaşam popülasyonlarını da tehdit etmektedir. Her biri, bir gecede onlarca kilogram bitki örtüsü yiyip büyük miktarlarda dışkı ürettiği için bunların varlığı yerel ekosistemi bozmaktadır. Buna rağmen, birçok Kolombiyalı davetsiz toynaklıları sevmeye başlamıştır. Ayrıca onların kaldırılmasına da şiddetle karşı çıkmıştır. Bununla birlikte bazı bilim adamları, hayvanların varlığının devam etmesinin istenmeyen sonuçlara yol açabileceğinden korkmaktadır. Kolombiya Eğitim ve Teknoloji Üniversitesi’nden biyolog Nelson Aranguren-Riano yaptığı açıklamada, “Manatlar, kaplumbağalar ve balıklar gibi yerli türler için risk yüksek ve çevresel etki tahmin edilemez” demiştir.
