Brent petrolü (Ham, Karışım, Londra, Petrol, BFOE, petrol), dünya pazarında işlem gören tüm kalitelerin yaklaşık üçte ikisi için fiyatı belirleyen, dünyanın ana referans (marker) derecelerinden bir tanesidir.
Brent petrolünün fiyatı esas olarak Doğu Yarımküre ülkelerine odaklanmaktadır. Bu bölgeler Avrupa, Rusya ve çoğu Asya ülkesini kapsamaktadır. Batı Yarımküre ülkeleri (ABD, Kanada, Orta ve Güney Amerika ülkeleri) için benzer bir işaret, WTI petrolüdür. Ortadoğu’da ise bir Dubai Ham petrolü vardır.
Brent petrol bileşimi ve özellikleri
Brent petrol sınıfı, Kuzey Denizi’nde bulunan 4 grup sahada üretilen hammaddelerin bir karışımıdır. Bunlar;
- Brent (İskoçya/İngiltere’ye ait Doğu Shetland Petrol ve Gaz Havzası’nda yer almaktadır)
- Forties (İskoçya/İngiltere’ye ait Kuzey Denizi’ndeki en büyük ikinci petrol sahası)
- Oseberg (Norveç’e aittir)
- Ekofisk (Norveç’e ait Kuzey Denizi’nin orta kesiminde yer almaktadır)
Bu bağlamda verilen alanların ilk harflerinin kısaltması olarak BFOE olarak da adlandırılmaktadır.
Ham petrolü özelliklerine göre hafif ve düşük kükürtlüdür. Düşük yoğunluktan (sırasıyla, ağır fraksiyonların düşük içeriği) ve bileşimindeki düşük kükürt bileşikleri yüzdesinden dolayı, Brent petrol sınıfı bir işaret (standart) statüsünü almıştır. Petrolü öncelikle kuzeybatı Avrupa’da işlenmektedir. Ancak bazı hacimler ABD ve Akdeniz’deki rafinerilere üretilmektedir.
Petrol çeşidinin tarihi ve adının kökeni
Temmuz 1971’de, Kuzey Denizi’nde (Shetland’ın 150 km kuzeydoğusunda), bölgesel olarak bağlantılı birkaç tortudan oluşan büyük bir petrol sahası keşfedildmiştir. Bunlar Broom, Rannoch, Etive, Ness ve Tarbert’tir. Bu alanların adlarının ilk harfleri, alanın ortak adını oluşturmuştur. Bu nedenle de Brent olmuştur.
Mevduatın gelişimi 1976’da Royal Dutch Shell tarafından başlamıştır. Farklı bölgelerden üretilen petrol, Sullom-Vo terminalinde (Shetland Adaları) karıştırılarak aynı adı taşıyan Brent Karışımı elde edilmiştir.
Shell’in geleneksel olarak İngiltere’deki keşiflerine su kuşlarının adlarını vermesi dikkat çekicidir. Örneğin, Auk (jilet), Karabatak, Dunlin, Eider, Fulmar (gümüş) vb. Tesadüfen, Brent kısaltması aynı zamanda bir kuş türünün adıdır.
Başlangıçta, sahada petrol üretimi dört sabit petrol platformu üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bunlar Alpha, Bravo, Charlie ve Delta’dır. Ancak rezervlerin tükenmesi nedeniyle üç tanesi kapatılmıştır. 2011’de Delta ve 2014’te Alpha ve Bravo. Şu anda üretim sadece Charlie platformundan yapılmaktadır.
İşletmenin ilk aşamasında, Brent sahası Birleşik Krallık’taki en verimli açık deniz projelerinden biriydi. Ondan çıkarılan yağ, krallığın enerji tüketiminin neredeyse %10’unu sağlıyordu. Ancak 1980’lerin ortalarında sahanın üretimi azalmaya başlamıştır. 1990 yılında, markörün değerini oluşturmak için Ninian sisteminde üretilen petrolün Brent’e eklenmesine karar verilmiştir. Ancak 2001 yılına gelindiğinde kümülatif üretim seviyesi tekrar günde 400 bin varile düşürülüştür.
Bu bağlamda, Temmuz 2002’de Platts ajansı, komşu sahalarda üretilen Brent petrol kalitelerine eklemiştir. Bunlar; Forties (Kuzey Denizi) ve Oseberg (Norveç). Karışıma BFO (Brent-Forties-Oseberg) adı verilmiştir. 2007’de karışım Ekofisk yağını bileşimine almış ve böylece BFOE adını almıştır.
Aslında petrolünden bahsetmişken, Kuzey Denizi’nde Norveç ve İskoçya kıyıları arasında, İngiltere’ye ait 4 grup açık deniz sahasında (Brent, Forties, Oseberg, Ekofisk) üretilen çeşitli kalitelerin bir karışımı anlamına gelmektedir.
Günümüzde Brent alanı neredeyse tamamen geliştirilmiştir. Bu da BFOE’nin referans notu olarak daha fazla kullanılması hakkında tartışmaları kışkırtmaktadır. Kuzey Denizi üretimindeki azalma, kaçınılmaz olarak likiditede bir azalmaya yol açacaktır. Ayrıca Brent petrolünü döviz manipülasyonuna karşı son derece savunmasız hale getirecektir.
