PHP nedir?
PHP bir programlama dilidir. Ana kapsamı web geliştirme alanıdır. İnternetteki birçok site bu programlama dilini kullanarak yazılmıştır.
PHP veya Kişisel Ana Sayfa Araçları (kişisel web sayfaları oluşturma araçları), web geliştirme alanında yaygınlaşan yorumlanmış bir programlama dilidir. Şu anda, hemen hemen tüm hostingler bu programlama dilini desteklemektedir. Bu programlama dilini öğrenmesi oldukça kolaydır. Ayrıca belki de popülaritesinin ana nedeni budur.
Kişisel Ana Sayfa Araçları, PHP programlama dili için kullanılmayan bir addır. Sürüm 3.0’ın piyasaya sürülmesiyle ve dilin işlevselliğinin genişletilmesiyle birlikte popülerliği artmıştır. Günümüz de hala geçerli olan PHP kısaltmasının kodunun çözülmesi de değişmiştir. PHP: hypertext Preprocessor ismin kısaltılmasıdır. Nispeten düşük giriş eşiği nedeniyle değil, aynı zamanda 3.0 sürümünden bu yana modülerin, bir dil haline gelmesi talebini de beraberinde getirmiştir. Barındırdığı çeşitli modüllerin oluşması ile başlayan üçüncü taraf geliştiricilerin gelişimine de katkısı olmuştur.
BU programlama dili tarafından modüller yorumlanabilmektedir. Yani yazılmış programların çalışması için özel bir yorumlayıcı programa ihtiyaç vardır. Bu programlama dili ise, PHP kodunu bilgisayar işlemcisinin “anlayacağı” makine koduna dönüştürmek zorundadır. PHP programlama dili yorumlandığı için bu dilde yazılan programlar platformlar arasıdır yani herhangi bir işletim sisteminde çalışırlar.
PHP dili de dahil olmak üzere herhangi bir yorumlanmış programlama dilinin ana dezavantajı, derlenmiş dillere kıyasla daha düşük performanstır. Çünkü bilgisayar kaynakları PHP’yi makine koduna dönüştüren yorumlayıcıları tarafından sağlanmaktadır.
Tarihi
Başlangıçta PHP, Kişisel Ana Sayfa Araçları anlamına geliyordu. Bu nedenle de bu dili kullanarak sadece, kişisel sayfalar oluşturmaya yönelik araçlar bulunmuştur. Bu nedenle daha önce işlevsel bir site yapmak için en sık C, Perl ve CGI betikleri kullanılıyordu. Kulağa zor gelmektedir. Ayrıca kendi başınıza bir şeyler yapmak için üç ciltlik programlama öğrenmemenin tek yolu PHP diliydi.
HTML dili yeterince esnek olmadığından ve istediğimiz kadar çok şey bilmediğinden dolayı günümüzde fazla tercih edilmemiştir. Bu nedenle de PHP geliştiricileri, köprü metninin olanaklarını genişletmeye karar vermişlerdir. Bu sayede de birlikte çalışabilmeleri için doğrudan HTML koduna gömülebilecek bir dil yapmışlardır. Örneğin, PHP kod kullanarak şunları yapabilirsiniz;
<?PHP $text_part = “bu kod PHP ile mi yazılmış?”; //Bir dize değişkeni ayarlayın ve onu hemen metinle doldurun ?> <div> <p> Merhaba! <?PHP echo $text_part; ?> </p> </div>
Sayfadaki sonuç şu satır olacaktır: “Merhaba! Bu kodun PHP ile yazıldığını biliyor musunuz?
Ayrıca tüm PHP dosyalarını oluşturabilmekte ve tüm kodu oraya yazılabilmektedir. Ardından ise, bu dosyaları doğru zamanda dahil edebilirsiniz. Bu kodlama dili ile de, iki modda çalışabileceğiniz ortaya çıkmıştır. Bunun için kodu doğrudan sayfa koduna yazın veya her şeyi ayrı dosyalara koyun.
PHP programlama dili ne için kullanılmaktadır?
PHP dili web programlamada veya daha doğrusu sunucu taraflı web programlamada kullanılmaktadır. Web geliştirme ve sunucu taraflı web sitesi oluşturma alanında en popüler betik programlama dilidir. Çoğu dinamik web sitesi PHP programlama dilini temel almaktadır.
Web siteleri oluşturmak için bu kodlama dilini kullanmanın popülaritesi, daha önce de söylediğimiz gibi, bu dilin öğrenilmesinin oldukça kolay olmasıdır. Örneğin C veya C++. Web geliştirme alanında kullanımı ve popülaritesi, çeşitli web sunucuları (HTTP sunucusu), veritabanı sunucuları ve sunucu dosya sistemi ile çalışmanıza izin veren birçok yerleşik fonksiyona sahip olmasından kaynaklanmaktadır.
PHP dili web siteleri oluşturmak için kullanılmaktadır. Birçok çerçeve ve CMS bu programlama dilinde yazılmıştır. Ancak bunun basit bir oyuncak olduğunu düşünüyorsanız, Facebook ve Wikipedia’nın PHP kullandığını söylemeye değecektir.
PHP, GUI uygulamaları (grafiksel kullanıcı arayüzü) oluşturmak için de kullanılmaktadır. Ancak bu yönde bu kadar geniş bir dağıtım almamıştır.
Sonuç olarak; bu programlama dili, sunucu taraflı web geliştirme alanında kullanılmaktadır. Bu alandaki popülaritesi, dilin basitliğinden ve web sunucularının, DBMS ve dosya sistemleriyle çalışmayı kolaylaştıran çok sayıda yerleşik işlevinden kaynaklanmaktadır.
PHP ne için gereklidir?
Hatırlarsanız PHP kodu HTML sayfalarına gömülebilmektedir. Ya da ayrı dosyalar olarak kaydedilebilmektedir. Bu durumda her biri, bir şeyden sorumlu olan mini modüllere sahip oluyoruz. Örneğin, birinde site başlığının nasıl görüneceğini yazıyoruz. Diğerinde menü, üçüncüsü ise, dosya altbilgiden, dördüncüsü olarak da ürün incelemeleri içeren bloktan sorumlu olacaktır.
Bir çevrimiçi mağazamız varsa ve her ürün sayfasında site üstbilgisini ve altbilgisini göstermeniz gerekiyorsa, bunu her seferinde manuel olarak yazabilmek mümkündür. Ya da PHP’de oluşturabilirsiniz. Bunu yapmak için sayfanın gövdesine şöyle bir şey yazmanız yeterlidir:
<div>
< ? include("/includes/<code><strong>header.php</strong></code>"); ?>
Burada ürün kartı modülüne bir bağlantı ekleyebilirsiniz
veya bilgi bölümünü manuel olarak doldurun.
Ancak yukarıdaki ve aşağıdaki gibi daha iyi modül.
<? include("/includes/<code><strong>footer.php</strong></code>"); ?>
</div>
Site başlığının nasıl görünmesi gerektiğini yazdığımız header.php dosyasını almaktadır. Ayrıca bu kodu sayfanın en üstüne koymaktadır. Altbilgi ile de aynı şeyi yapacaktır. Bunun için de footer.php dosyası ve her ürün sayfasında, durum böyle olacaktır. Her sayfaya aynı üstbilgi ve altbilgi kodunu yazmamıza gerek olmadığı, tek bir yerde yapıp ardından tek satıra bağlamamız yeterlidir.
Siteler için CMS ve motorlar oluşturun. PHP’nin bu tür modülerliği, web siteleri için çoğu modern içerik yönetim sistemi ile yazılmasına yol açmıştır. Günümüzün en çok kullanan CMS leri aşağıdaki gibidir;
- WordPress;
- Drupal
- Joomla
- MediaWiki – wiki siteleri oluşturmak için;
- OpenCart – çevrimiçi mağazalar için bir araç;
- phpMyAdmin – veritabanlarıyla çalışın.
Ücretsiz bir barındırmada bir site oluşturmak veya sürdürmek için bir araç kullanırsanız, büyük olasılıkla da bu yazılım da PHP olacaktır.
Sayfadaki formlar ve verilerle çalışın. HTML, formlarla çalışma ve kayıt alanlarına girdiğiniz verileri bir yere gönderme konusunda kötüdür. Bu noktada bu kodlama dili, çok daha iyi bir iş çıkarmaktadır. Hangi alandan alınacağını ve hangi adrese gönderileceğini ona söylersiniz, gerisini sizin için yorumlayıcı yapacaktır.
Kullanıcıları hatırlayın ve yetkilendirme formları oluşturun. Kayıt formunuzu siteye hızlı bir şekilde yazmanız veya ziyaretçileri kayıt olmadan da hatırlamanız gerekiyorsa, PHP bu sorunu çözmenin en kolay yoludur. Bilmeniz gereken tek şey, kullanıcı kayıtlarının saklandığı veri tabanlarıyla nasıl çalışılacağıdır. Çünkü PHP bunu da yapabilmektedir.
PHP uzantılı dosya nasıl açılmaktadır?
PHP yorumlanmış bir programlama dilidir. Bu nedenle PHP programlarının çalışması için bir yorumlayıcı gerekmektedir. Ayrıca engelleyicinin dosyadaki kodun bu kodlama dili ile yazıldığını anlaması için dosyaların .php uzantısına sahip olması gerekmektedir.
.php uzantılı dosyaları açmak için birçok editör vardır. Bunlardan bazıları ücretli, bazıları ise ücretsizdir. Bazıları daha fazla işlevselliğe sahipken, bazıları da daha az özellik barındırmaktadır. “.php” uzantılı bir dosya, normal bir Not Defteri ile bile açılıp daha sonra düzenlenebilir olsa da, tabii ki kodda hatalar olmadıkça program iyi çalışacaktır.
Bize göre PHP’de program yazmak için oldukça kullanışlı ve işlevsel olan birkaç editör şu şekildedir;
- Ücretsiz HTML ve PHP editörü Notepad++;
- NetBeans IDE’si. Bu bir editör bile değil, orijinal olarak Java programcıları için yaratılmış tam bir geliştirme ortamıdır;
- Adobe Brackets‘ten ücretsiz editör;
- Listemiz ücretli olan Sublime Text 3 editörü tarafından tamamlanmıştır.
Bu editörlerin hepsinde sözdizimi vurgulama ve kod tamamlamanın yanı sıra bir PHP geliştiricisinin işini büyük ölçüde kolaylaştıran çeşitli eklentiler ve uzantılar sağlamaktadır.
Öğrenmeye değer bir programlama dilimidir?
Göreve bağlı olarak değişik gösterebilmekedir. Gerçek şu ki, sitelerin en az %80’i zaten PHP üzerinde çalışmaktadır. Bu nedenle, bir süre daha desteklenmeleri gerekeceği anlamına gelmektedir. Bir 5-10 yıl daha PHP’ye kesinlikle talep alacaktır.
WordPress, Drupal, Joomla ve diğer iyi bilinen içerik yönetim sistemleri ile çalışmak istiyorsanız kesinlikle PHP öğrenmeye değecektir. Bu sistemlerin hepsi bu kodlama dili ile yazılmışlardır. Ayrıca tüm eklentiler de öyledir. İyi bir WordPress geliştiricisi artık altın değerindedir.
Web geliştiricilerinin kitlesel olarak diğer teknolojilere geçip geçmeyeceği açık bir sorudur. Günümüz de paylaşılan barındırma satın alırsanız, hemen bir PHP yorumlayıcısı da alırsınız. Bunun nedeni herkes tarafından onun kullanılmasıdır. Python veya Node.js gibi diğer teknolojiler bu duruma dahil değillerdir. Ayrıca ayrı olarak kurulmaları gerekmektedir.
Ancak web sonsuza kadar sürmemektedir. Bir 20 yıl daha bir web sitesi kavramını umutsuzca modası geçmiş yapabilecektir. Çünkü insanlar uygulamalarda ve sosyal ağlarda da vakit geçirmeye başlamışlardır.
Muhtemelen sorunun cevabı şudur. 20 yaşından küçükseniz artık öğrenmenize gerek yoktur. Ancak eğer 40-50’ye yakınsanız ve web sitesi yapmak istiyorsanız, o zaman kesinlikle öğrenilebilecek bir dildir.
