Elazığ Hakkında Temel Bilgiler
Elazığ, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan ve tarihi oldukça eskiye dayanan bir şehirdir. Eski adı Harput olan bu yerleşim, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve stratejik konumu nedeniyle önemli bir merkez olmuştur. Günümüzde modern yapısıyla öne çıkan Elazığ, zengin kültürel mirası, doğal güzellikleri ve ekonomik faaliyetleriyle dikkat çekmektedir.
Coğrafi Konumu ve İklimi
Elazığ, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat bölümünde yer almaktadır. Batısında Malatya, doğusunda Bingöl, kuzeyinde Tunceli ve güneyinde Diyarbakır illeri ile komşudur. Şehir, Fırat Nehri’nin çevrelediği verimli bir ovanın ortasında bulunmaktadır. Ayrıca Hazar Gölü gibi önemli su kaynaklarına da ev sahipliği yapmaktadır.
Elazığ, karasal iklim özellikleri gösterir. Kışlar soğuk ve kar yağışlı, yazlar ise sıcak ve kurak geçer. Ancak Fırat Nehri ve Keban Baraj Gölü gibi su kütleleri, şehirdeki mikroklima koşullarını olumlu yönde etkileyerek, daha ılıman bir iklimin görülmesine katkı sağlamaktadır. İlkbahar ve sonbahar aylarında ise yağış miktarı artmaktadır.
Tarihçesi
Elazığ’ın tarihi, milattan önceki dönemlere kadar uzanmaktadır. Şehir, tarih boyunca Harput adıyla bilinirken, Osmanlı İmparatorluğu döneminde bugünkü ismini almıştır. Tarihsel süreçte Urartular, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Özellikle Harput Kalesi, bu medeniyetlerin izlerini taşıyan önemli bir yapıdır.
Urartu Dönemi
Elazığ’ın tarihi Urartulara kadar dayanır. Urartu Krallığı’nın önemli bir bölgesiydi ve Harput Kalesi, bu dönemin en önemli kalıntılarından biridir. Urartular döneminde tarım ve hayvancılık gelişmiş, şehir stratejik bir ticaret merkezi olmuştur.
Osmanlı Dönemi
Osmanlı İmparatorluğu döneminde Elazığ, Harput adıyla anılan önemli bir yerleşim merkeziydi. 19. yüzyılda Sultan Abdülaziz döneminde Harput’tan bugünkü yerine taşınmış ve El-Aziz adıyla anılmaya başlanmıştır. Daha sonra bu isim halk arasında Elazığ olarak değiştirilmiştir.
Cumhuriyet Dönemi
Cumhuriyetin ilanı ile birlikte Elazığ, Doğu Anadolu Bölgesi’nin gelişen ve büyüyen şehirlerinden biri haline gelmiştir. Keban Barajı’nın yapılmasıyla birlikte şehir, ekonomik olarak önemli bir sıçrama yapmış ve tarım, sanayi ve ticaret alanlarında gelişmeye başlamıştır.
İlçeleri
Elazığ, toplamda 11 ilçeye sahiptir. Bu ilçelerden bazıları coğrafi konumları ve tarımsal faaliyetleriyle öne çıkarken, diğerleri sanayi ve ticaret merkezi olarak gelişmiştir. Elazığ’ın ilçeleri ve özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir:
| İlçe Adı | Özellikleri |
|---|---|
| Merkez | Şehir merkezi, ticaret ve sanayi merkezidir. |
| Ağın | Fırat Nehri kıyısında, doğal güzellikleriyle tanınır. |
| Alacakaya | Mermer ocakları ile ünlüdür. |
| Arıcak | Dağlık bir bölgededir, tarım ve hayvancılık yapılır. |
| Baskil | Kayısı üretimi ile bilinir. |
| Karakoçan | Kaplıcaları ile tanınır, turistik önemi vardır. |
| Keban | Keban Barajı’na ev sahipliği yapar, hidroelektrik üretim merkezi. |
| Kovancılar | Sanayi faaliyetleri gelişmiştir. |
| Maden | Tarihi maden ocaklarıyla ünlüdür. |
| Palu | Tarihi yapıları ile öne çıkar. |
| Sivrice | Hazar Gölü kıyısında yer alır, turistik bir ilçedir. |
Ekonomisi
Elazığ’ın ekonomisi, tarım, sanayi, madencilik ve turizm gibi farklı sektörlere dayanmaktadır. Özellikle tarım alanında kayısı, üzüm, buğday ve arpa üretimi ön plandadır. Elazığ, Türkiye’nin en büyük kayısı üreticilerinden biridir ve bu ürün hem iç piyasada hem de dış piyasada önemli bir yere sahiptir.
Keban Barajı, Elazığ ekonomisinde büyük bir yer tutmaktadır. Baraj, elektrik üretimi sağlayarak şehrin enerji ihtiyacının büyük bir kısmını karşılamaktadır. Ayrıca balıkçılık, özellikle alabalık üretimi ile de Elazığ ekonomisinde önemli bir yere sahiptir.
Madencilik, Elazığ’ın bir diğer önemli gelir kaynağıdır. Maden ilçesi, geçmişte bakır ve diğer madenlerin çıkarıldığı önemli bir bölge olmuştur. Günümüzde mermer ve diğer doğal taşlar, Alacakaya bölgesinde çıkarılarak ihraç edilmektedir.
Ulaşım Sistemi
Elazığ, ulaşım ağı açısından önemli bir konuma sahiptir. Şehir, karayolu, demiryolu ve havayolu ile Türkiye’nin diğer bölgelerine bağlanmaktadır. Özellikle son yıllarda yapılan altyapı yatırımları ile ulaşım daha da kolaylaşmıştır.
- Karayolu: Elazığ, Malatya, Diyarbakır ve Bingöl gibi çevre illere karayolu ile bağlanmaktadır. Şehir içi ulaşımda otobüs ve minibüsler yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Demiryolu: Elazığ, demiryolu ağı ile de Türkiye’nin farklı bölgelerine ulaşım sağlamaktadır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Doğu Anadolu arasında önemli bir hat üzerinde yer almaktadır.
- Havayolu: Elazığ Havalimanı, hem iç hat hem de dış hat uçuşlarına açıktır. Türkiye’nin birçok büyük şehrine düzenli uçuşlar bulunmaktadır.
Nüfusu
Elazığ’ın nüfusu, son yıllarda şehirleşme ve ekonomik faaliyetlerin artmasıyla birlikte büyümeye devam etmektedir. 2023 yılı itibarıyla şehir nüfusu yaklaşık 600.000 civarındadır. Nüfusun büyük bir kısmı şehir merkezinde yaşamakta olup, kırsal kesimdeki nüfus tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır.
Belediye Başkanları Listesi
| Dönem | Belediye Başkanı | Görev Süresi |
|---|---|---|
| 1999-2004 | Süleyman Selmanoğlu | 5 yıl |
| 2004-2009 | Süleyman Selmanoğlu | 5 yıl |
| 2009-2014 | Mücahit Yanılmaz | 5 yıl |
| 2014-2019 | Mücahit Yanılmaz | 5 yıl |
| 2019-günümüz | Şahin Şerifoğulları | Görevde |
Elazığ, belediye başkanları tarafından geliştirilen projeler ve yatırımlar sayesinde modern bir şehir olma yolunda önemli adımlar atmıştır. Özellikle şehirdeki altyapı yatırımları ve ulaşım sistemine yapılan iyileştirmeler, Elazığ’ın gelişimine katkı sağlamıştır.
Kültür ve Turizm
Elazığ, zengin kültürel mirası ve doğal güzellikleriyle turizm açısından önemli bir şehirdir. Özellikle Harput, tarihî ve kültürel anlamda büyük bir öneme sahiptir. Harput Kalesi, Ulu Cami, Arap Baba Türbesi gibi yapılar, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir.
Şehrin doğal güzellikleri arasında Hazar Gölü, Keban Baraj Gölü ve çevresindeki doğal alanlar da bulunmaktadır. Hazar Gölü, yaz aylarında turistik bir merkez haline gelmekte ve su sporları, yüzme gibi etkinlikler sunmaktadır.
