Celal Şengör Kimdir?
Celal Şengör, Türkiye‘nin önde gelen yer bilimcilerinden biri ve dünya çapında tanınan bir jeologdur. 24 Mart 1955 tarihinde İstanbul‘da doğan Şengör, yer bilimleri alanında yaptığı araştırmalar ve katkılarla adını duyurmuştur. Akademik kariyeri boyunca sayısız ödül ve onur kazanmış, jeoloji ve tektonik konularında yaptığı çalışmalarla tanınmıştır.
Erken Yaşam ve Eğitim
- Doğum ve Aile:
- Celal Şengör, 24 Mart 1955 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Selim Şengör, mühendis, annesi Sevim Şengör ise ev hanımıdır.
- Eğitim:
- İlk ve orta öğrenimini İstanbul’da tamamladıktan sonra, 1973 yılında Robert Kolej’den mezun oldu. Lisans ve yüksek lisans eğitimini Amerika Birleşik Devletleri‘nde, State University of New York at Albany’de tamamladı. 1978 yılında jeoloji mühendisliği dalında doktorasını aldı.
Akademik Kariyer ve Çalışmalar
- Erken Kariyer:
- Celal Şengör, doktora çalışmalarının ardından Türkiye’ye dönerek İstanbul Teknik Üniversitesi’nde (İTÜ) akademik kariyerine başladı. İTÜ Maden Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak görev aldı ve kısa sürede profesör unvanını kazandı.
- Araştırma ve Yayınlar:
- Şengör, özellikle tektonik ve jeoloji konularında önemli araştırmalar yapmıştır. Kıtasal kayma teorisi ve Alp-Himalaya kuşağı üzerinde yaptığı çalışmalarla tanınır. Bilimsel makaleleri, uluslararası dergilerde yayınlanmış ve geniş bir akademik çevrede kabul görmüştür.
- Önemli Yayınlar: “The Cimmeride Orogenic System and the Tectonics of Eurasia” ve “Principles of Tectonics” gibi eserleri, jeoloji literatüründe önemli bir yer tutar.
Akademik ve Bilimsel Katkılar
- Tektonik Araştırmalar:
- Celal Şengör, tektonik plakaların hareketi ve kıtasal kayma teorisi üzerine yaptığı çalışmalarla bilinir. Türkiye ve çevresindeki tektonik yapıların anlaşılmasında büyük katkıları olmuştur.
- Deprem Çalışmaları: Türkiye’nin deprem riski ve yer bilimleri konusundaki uyarıları ile tanınır. Deprem risklerinin azaltılması ve bilinçlendirme çalışmalarına aktif olarak katılmıştır.
- Öğretim ve Eğitim:
- Şengör, akademik kariyerinde birçok öğrenci yetiştirmiş ve jeoloji alanında eğitim vermiştir. Hem lisans hem de lisansüstü düzeyde verdiği derslerle yer bilimleri alanında birçok uzmanın yetişmesine katkıda bulunmuştur.
Ödüller ve Onurlar
- Bilimsel Ödüller:
- Celal Şengör, kariyeri boyunca birçok ulusal ve uluslararası ödül kazanmıştır. Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) ve Avrupa Bilimler Akademisi (Academia Europaea) üyesi olarak seçilmiştir.
- Alexander von Humboldt Madalyası: Bu prestijli ödül, yer bilimleri alanındaki üstün başarılarından dolayı kendisine verilmiştir.
- Akademik Onurlar:
- Şengör, çeşitli üniversitelerden fahri doktora unvanları almış ve birçok uluslararası bilim akademisine üye olarak kabul edilmiştir.
Kişisel Yaşam ve İlgi Alanları
- Aile ve Kişisel Yaşam:
- Celal Şengör, evli ve bir çocuk babasıdır. Ailesine düşkün bir birey olarak bilinir ve yoğun akademik çalışmalarına rağmen ailesine zaman ayırmayı ihmal etmez.
- İlgi Alanları ve Hobiler:
- Şengör, yer bilimleri dışında tarih ve felsefe ile de ilgilenmektedir. Boş zamanlarında kitap okumayı, müzik dinlemeyi ve doğa gezileri yapmayı sever. Aynı zamanda, çeşitli bilimsel ve kültürel etkinliklere katılmaktadır.
Medya ve Halkla İlişkiler
- Medya Görünümleri:
- Celal Şengör, bilimsel konularda televizyon programlarına ve belgesellere katılarak geniş kitlelere hitap etmiştir. Bilimsel bilgi ve yer bilimleri konusundaki birikimini halka aktarmada aktif rol oynamaktadır.
- Yazılar ve Makaleler:
- Popüler bilim yazıları ve köşe yazıları ile bilimsel konuların geniş kitleler tarafından anlaşılmasını sağlamaya çalışmaktadır. Bilimsel bilgiyi halka ulaştırmada önemli bir köprü görevi görmektedir.
Celal Şengör’ün Eserleri
Yıl | Eser Adı | Tür | Açıklama |
---|---|---|---|
1984 | “The Cimmeride Orogenic System and the Tectonics of Eurasia” | Akademik Kitap | Cimmeride orojenik kuşağı ve Avrasya tektoniği üzerine kapsamlı bir çalışma. |
1989 | “Principles of Tectonics” | Akademik Kitap | Tektonik ilkeler üzerine önemli bir referans kitabı. |
2003 | “Zaman Çöktü: Türkiye’nin Deprem Gerçeği” | Popüler Bilim Kitabı | Türkiye’nin deprem gerçeği ve depremlerin etkileri üzerine yazılmış bir kitap. |
2009 | “Tarih Boyunca Büyük Depremler” | Popüler Bilim Kitabı | Tarih boyunca meydana gelen büyük depremler ve etkileri üzerine bir çalışma. |
2012 | “Türkiye’nin Neotektoniği ve Depremselliği” | Akademik Kitap | Türkiye’nin neotektoniği ve depremselliği üzerine detaylı bir inceleme. |
2016 | “The Large Wavelength Deformations of the Lithosphere: Materials for a History of the Evolution of Thought from the Earliest Times to Plate Tectonics” | Akademik Kitap | Litosferin büyük dalga boyu deformasyonları ve levha tektoniğinin evrimi üzerine tarihi bir inceleme. |
2017 | “Isıkla Yazılsın Sonsuz Tarihimiz: Bilim ve Ütopya Yazıları” | Popüler Bilim Kitabı | Bilim ve ütopya üzerine yazılmış makaleler ve denemeler. |