Aslında, süpernovalar parlayan ışıklardır. Bu durum sırasında parlaklıkları keskin bir şekilde artmakta ve sonra yavaşça kaybolmaktadır. Parlaklıkları 10 ila 20 kadir arasında yükselebilmektedir. Ancak bir süpernova patlaması, yıldız parlaklığında ani bir artış ve kademeli azalma olgusunun ta kendisidir.
Anlaşıldığı üzere böyle bir olay, bazı nesnelerin evriminin son aşamasında bir afet sonucu meydana gelmektedir. Ayrıca, yıldızlar arası uzaya büyük miktarda enerji salınmaktadır.
Süpernovalar nasıl oluşmaktadır?
Bilim adamlarına göre, yıldızın içinde termonükleer reaksiyonlara katılan maddenin kütlesinde keskin bir artış vardır. Başka bir deyişle, bir patlama ortaya çıkmaktadır. Ancak, bu olay çoklu yıldız sistemlerinde meydana gelmektedir. Örneğin, bir ana dizi yıldızı (süreçleri) dengededir ve bir parlamayı tetikleyememektedir.
Hangi yıldız süpernovaya gitmektedir?
Aslında bir süpernova patlaması diğer salgınlardan farklı bir niteliğe sahiptir. Görünüşe göre, spektrumlarında hidrojen çizgisi yoktur. Bu nedenle, patlamadan önceki aşamadaki bu tür yıldız cisimlerinde çok azının olduğu anlamına gelmektedir. Bununla birlikte, ürettikleri maddenin kütlesi oldukça yüksektir. Esas olarak karbon, oksijen ve diğer ağır elementlerden oluşmaktadır.
Ek olarak, spektral analizde silikon hattında bir kayma gözlemlenmektedir. Serbest bırakma sırasında meydana gelen nükleer reaksiyonları gösteren de budur. Yani, geçmişte süpernovanın bir cüce gezegen olduğu varsayımı vardır. Büyük olasılıkla, beyaz bir karbon-oksijen temsilcisidir.
Süpernova türleri
Tanımlarının tip (SN) ve keşif yılı ile başladığını belirtmekte fayda vardır. A, belirli bir yıldaki nesnenin seri numarasını gösteren harflerle bitmektedr. Örneğin, zamanla önce A’dan Z’ye kadar çağrılmaktalardır. Daha sonra ise, aa, ab, ac vb. kullanılmaktadır.
Aynı tür organların temsilcileri asla tamamen aynı olamamaktadır. Birbirlerinden farklıdırlar. Esas olarak, parlaklıkları, kökenlerinin doğası, yani eğitim farklıdır. Buna göre, iki türü vardır. Bunlar;
Tip I
Bir ikili sistemde (beyaz cüce ve daha büyük bir yoldaştan), madde cüce bileşenine geçmektedir. Sonuç olarak, bir nötron yıldızının patlaması, sıkışması ve oluşumudur.
İlginç bir şekilde, spektrumlarında hidrojen yoktur. Bu göstergeye göre, bileşime göre, Ia, Ib ve Ic alt tiplerine ayrılmaktadırlar. Ayrıca, en yüksek parlaklık periyodu yaklaşık iki veya üç gün sürmektedir. Ancak yüksek bir parlaklık seviyesi vardır.
Tip II
Yüksek kütleli bir dev veya süperdev patlamakta ve çekirdeği çökertmektedir. Elementleri çok hızlı bir şekilde farklı yönlere dağılmaktadır. Bu tür nesnelerde, spektrumda hidrojen çizgileri gözlenmektedir. Ayrıca alt tiplere ayrılmıştır: II-L, II-P, IIb ve IIn.
Ek olarak ikinci tip, parlaklıkta daha uzun bir artış ile karakterizedir. İlk türden farklı olarak daha düşük ve daha hızlı azalmasına rağmen ortaya çıkmaktadır.
Süpernova hakkında ilginç gerçekler
İlginç bir şekilde, salgından sonra keşfedilmişlerdir. Onlar tarafından salınan enerji, yani radyasyon, dünya atmosferine ulaştığında ortaya çıkmaktadır. Bu durumun gözlemlenmesi üzerine çalışmalar devam etmektedir. Bu nedenle, uzun bir süre boyunca süpernova gibi nesneler anlaşılmaz ve gizemlidir.
Süpernova patlamasının yerinde kalanlar nelerdir?
Bu arada, patlamadan sonra, kozmik bir cismin yaşamına dahil olan maddelerin izlerinin yanı sıra bir gaz ve toz oluşumu kalmaktadır. Ayrıca, korunan bu özelliklere süpernova kalıntısı denmektedir.
Başka bir deyişle, süpernova kalıntısı, yıldızın patlaması ve bir süpernovaya dönüşmesinin ardından oluşan bulutsulardır. Kabuk yırtıldığından sonra parçacıkları dağılmaktadır. Ayrıca bir şok dalgası oluşmaktadır. Bu da hızla genişlemekte ve ondan bir gaz-toz bölgesi elde edilmektedir. Diğer konuların yanı sıra, bu dalga tarafından birleştirilen yıldız materyali ve uzaydan gelen maddeler içermektedir.
Kalıntının yanı sıra salgının kendisi de bir süre sonra gözlenmektedir. Bazen sadece yüzlerce yıl sonra ortaya çıkmaktadır.
Örnekler
En ünlü temsilcilerin bazıları ayırt edilebilmiştir. SN 1572 (tanımını verdiği için Tycho Brahe’nin yıldızı olarak da adlandırılmaktadır), SN 1604, SN 1987A ve SN 1993J.
Örneğin, bu tip armatürler arasında geçen yüzyılın en parlak olanlarından SN 1987A dikkat çekmektedir. Yine SN 2006gy hala bu yüzyılın lideri konumundadır.
Bu arada, ünlü Yengeç Bulutsusu, SN1054’ün kalıntısıdır.
Süpernovaların önemli rolü nedir?
Gerçekte, galaksilerin ve tüm evrenin kimyasal evriminde önemli bir rol oynarlar. Tüm hayatı boyunca ve bu binlerce yıl, yıldızın içinde nükleer reaksiyonlar meydana gelmektedir. Bu süre zarfında, termonükleer füzyon ürünleri içinde birikmektedir.
Artık bir yıldız nesnesi patladığında, madde ve enerjinin uzaya salındığını biliyoruz. Yani, birikmiş olan her şey, olduğu gibi, etrafta çözülmektedir. Sonuç olarak, alan kimyasal elementler için zenginleştirilmiştir. Bu durum aslında, Evrenimizin evrimine yol açmaktadır.
Son olarak, armatür Süpernova oluşumunun maksimum parlaklık değeri standart bir mum olarak kullanılabilmektedir. Yani, uzay nesneleri arasındaki mesafeleri hesaplamak için kullanılmaktadır. Üstelik en son teleskoplar sayesinde komşu galaksilerin süpernovalarını gözlemlemek de artık mümkün hale gelmiştir. Bu durum şüphesiz ki, evrenin incelenmesi ve araştırılmasında büyük bir atılımdır.
