Antik Yunanistan’ın ana tanrıları: 12 Olimpiyat tanrısı, yardımcıları ve yoldaşları
Antik Hellas’taki ana tanrılar, genç nesil göksellere ait olanlardı. Bir zamanlar eski nesilden dünya üzerindeki gücü ele geçirerek, ana evrensel güçleri ve unsurları kişileştirdi. Eski neslin tanrılarına genellikle titan denmektedir. Titanları yenen genç tanrılar, Zeus liderliğindeki Olympus Dağı’na yerleşti. Eski Yunanlılar 12 Olimpos tanrısını onurlandırdılar. Listeleri genellikle Zeus, Hera, Athena, Hephaestus, Apollo, Artemis, Poseidon, Ares, Afrodit, Demeter, Hermes, Hestia’yı içeriyordu. Hades de Olimpos tanrılarına yakındır ama Olimpos’ta değildir. Kendi yeraltı dünyasında yaşamaktalardır.
Zeus, antik Yunan mitolojisinin ana tanrısıdır. Diğer tüm tanrıların kralı, sınırsız gökyüzünün kişileştirilmesinden sorumlu ve şimşeklerin efendisidir. Roma dininde Jüpiter ile ilişkilendirilirdi.
Poseidon – eski Yunanlılar arasında denizlerin tanrısıdır. Zeus’tan sonra ikinci önemli tanrıdır. Değişken ve fırtınalı su elementinin kişileştirilmesi olarak Poseidon, depremler ve volkanik faaliyetlerle yakından ilişkilendirilmiştir. Roma mitolojisinde Neptün ile özdeşleştirilmiştir.
Hades, ölülerin ve korkunç şeytani yaratıkların cisimsiz gölgelerinin yaşadığı ve ölülerin kasvetli yeraltı krallığının efendisidir. Hades, Zeus ve Poseidon, Antik Hellas’ın en güçlü tanrılarının üçlüsünü oluşturuyordu. Dünyanın derinliklerinin hükümdarı olarak Hades, karısı Persephone’nin yakından ilişkili olduğu tarım kültleriyle de ilişkilendirilirdi. Romalılar buna Pluto adını verdiler.
Hera, Yunanlıların ana kadın tanrıçası Zeus’un kız kardeşi ve karısıdır. Evliliğin ve evlilik aşkının hamisidir. Kıskanç Hera, evlilik bağlarının ihlal edilmesini ciddi şekilde cezalandırmaktadır.
Apollon – aslen güneş ışığı tanrısıdır. Kültü daha sonra daha geniş bir anlam kazanmıştır. Manevi saflık, sanatsal güzellik, tıbbi şifa, günahların intikamı fikirleriyle bağlantı kurulmuştur. Yaratıcı aktivitenin koruyucusu olarak ve bir şifacı olarak dokuz ilham perisinin başı olarak kabul edilmektedir. Doktorların tanrısı Asclepius’un babasıdır. Antik Yunanlılar arasında Apollon imajı, Doğu kültlerinin (Küçük Asya tanrısı Apelun) güçlü etkisi altında şekillenmiştir. Ayrıca rafine aristokrat özellikler taşımıştır. Apollon’a Phoebus da deniyordu. Aynı isimler altında, eski Roma’da saygı görüyordu.
Artemis, ormanların ve avlanmanın bakire tanrıçası Apollon’un kız kardeşidir. Apollo kültü gibi, Artemis’e saygı Doğu’dan Yunanistan’a getirilmiştir. (Küçük Asya tanrıçası Rtemis). Artemis’in ormanlarla yakın bağlantısı, genel olarak bitki örtüsünün ve doğurganlığın hamisi olarak eski işlevinden gelir. Artemis’in bekaretinde ayrıca doğum ve aşk fikirlerinin donuk bir yankısı vardır. Antik Roma’da, tanrıça Diana’nın şahsında saygı gösteriyordu.
Athena, ruhsal uyum ve bilgelik tanrıçasıdır. Bilimlerin, sanatların, manevi arayışların, tarımın ve zanaatların çoğunun mucidi ve hamisi olarak kabul edilmiştir. Pallas Athena’nın kutsamasıyla şehirler kuruluyor ve kamusal yaşam devam ediyor. Athena’nın kale duvarlarının savunucusu, bir savaşçı, doğumunda babası Zeus’un başından silahlı olarak çıkan bir tanrıça imajı vardır. Ayrıca şehirlerin ve devletin himaye işlevleriyle yakından bağlantılıdır. Romalılar arasında Athena, tanrıça Minerva’ya karşılık geliyordu.
Hermes, yolların ve tarla sınırlarının en eski Yunan öncesi tanrısıdır. Tüm sınırlar birini diğerinden ayırmaktadır. Yollarla olan ilksel bağlantısı nedeniyle Hermes, daha sonra seyahatin, tüccarların ve ticaretin hamisidir. Topuklarında kanatları olan tanrıların elçisi olarak saygı gördü. Kültü aynı zamanda beceriklilik, kurnazlık, ince zihinsel aktivite (kavramların ustaca farklılaştırılması), yabancı dil bilgisi hakkındaki fikirlerle de ilişkilendirildi. Romalılar nedeni ile, Merkür gezegenin adını almıştır.
Ares, savaşın vahşi tanrısıdır. Antik Roma’da, Mars gezegenin adını almıştır.
Afrodit, eski Yunan aşk ve güzellik tanrıçasıdır. Onun tipi, Astarte (Ishtar) ve Isis biçimindeki doğanın üretici güçlerine yönelik Sami-Mısır saygısına çok yakındır. Afrodit ve Adonis hakkındaki ünlü efsane, İştar ve Tammuz, İsis ve Osiris hakkındaki en eski doğu mitlerinden esinlenmiştir. Eski Romalılar, Venüs ile özdeşleşmişlerdir. Bundan sonra aynı adı taşıyan gezegene isim verilmiştir.
Eros, sadağı ve yayı olan ilahi bir çocuk olan Afrodit’in oğludur. Annesinin isteği üzerine, insanların ve tanrıların kalplerinde onulmaz bir aşk alevlendiren iyi niyetli oklar atmaktadır. Roma’da aşk tanrısıdır. Cupid ve Psyche’nin şiirsel efsanesi yaygın olarak bilinmektedir.
Hymen, evlilik tanrısı Afrodit’in yol arkadaşıdır. Adına göre, eski Yunan’da düğün ilahilerine kızlık zarı da deniyordu.
Hephaestus, eski çağlardaki kültü volkanik aktivite, ateş ve kükreme ile ilişkilendirilen bir tanrıdır. Daha sonra, aynı mülkler sayesinde Hephaestus, ateşle ilgili tüm el sanatlarının hamisi olmuştur. Bunlar; demircilik, çömlekçilik vb. Roma’da tanrı Vulkan ona karşılık gelmiştir.
Demeter – (Romalılar Ceres arasında) doğanın üretici gücünü kişileştirdi. Ancak bir zamanlar Artemis gibi vahşi değildir. Düzenli ritimlerde kendini gösteren “düzenli”, “uygar”. Demeter, yıllık doğal yenilenme ve çürüme döngüsünü yöneten tarım tanrıçası olarak kabul edilirdi. Ayrıca doğumdan ölüme kadar insan yaşamının döngüsüne de öncülük etmiştir. Demeter kültünün bu son yönü ve Eleusis gizemlerinin içeriğiydi.
Persephone, tanrı Hades tarafından kaçırılan Demeter’in kızıdır. Teselli edilemez anne, uzun bir aramadan sonra yeraltı dünyasında Persephone’yi buldu. Onu karısı yapan Hades, yılın bir bölümünü annesiyle birlikte yeryüzünde, diğer yarısını da yeryüzünün derinliklerinde onunla geçirmesine karar verdi. Persephone, toprağa ekilen “ölü” olan, sonra “canlanan” ve ondan ışığa çıkan tahılın kişileştirilmesiydi.
Hestia (Romalılar arasında – Vesta), ocağın, aile ve topluluk bağlarının koruyucu tanrıçasıdır. Her eski Yunan evinde ve şehrin ana kamu binasında, tüm vatandaşları büyük bir aile olarak kabul edilen Hestia’nın sunakları vardı.
Dionysos, şarap yapımının ve bir insanı çılgın bir zevke götüren şiddetli doğal güçlerin tanrısıdır. Dionysos, Antik Yunan’ın 12 “Olimpiyat” tanrısından biri değildi. Kültü, Küçük Asya’dan nispeten geç ödünç alındı. Dionysos’a olan popüler saygı, Apollon’un aristokratik hizmetine karşıydı. Dionysos ziyafetlerindeki çılgın danslardan ve şarkılardan daha sonra antik Yunan trajedisi ve komedisi geldi. Romalıların Bacchus’u var.
Pan, ormanların tanrısı, sürülerin ve çobanların koruyucusudur. Keçi bacakları, sakalı ve boynuzları vardır. Pan’ın ayırt edici bir özelliği, elindeki bir flüttür (syringa). Romalıların bir Faun’u var.
Asklepios, antik Yunan şifa tanrısıdır. Roma’da – Aesculapius.
Amphitrite – Nereidlerden biri olan Poseidon’un karısıdır.
Proteus, Yunan deniz tanrılarından biridir. Geleceği tahmin etme ve görünüşünü değiştirme yeteneğine sahip olan Poseidon‘un oğludur.
Triton, Poseidon ve derin denizlerin habercisi Amphitrite’nin oğludur. Kabuğu trompet eder. Görünüşte insan, at ve balık karışımıdır. Doğu tanrısı Dagon’a yakındır.
Eirene, Olympus’ta Zeus’un tahtında duran dünyanın tanrıçasıdır. Antik Roma’da, tanrıça Pax.
Nike, zafer tanrıçasıdır. Zeus’un sürekli arkadaşıdır. Roma mitolojisinde – Victoria.
Dike – eski Yunanistan’da – ilahi gerçeğin kişileştirilmesi ve aldatmaya düşman bir tanrıçadır.
Tyukhe, iyi şans ve mutlu bir fırsat tanrıçasıdır. Romalılar – Fortuna.
Morpheus – eski Yunan rüya tanrısı ve uyku tanrısı Hypnos’un oğludur.
Plutus – zenginlik tanrısıdır.
Phobos (“Korku”) – Ares’in oğlu ve arkadaşıdır.
Deimos (“Korku”) – Ares’in oğlu ve arkadaşıdır.
Enio – eski Yunanlılar arasında savaşçılarda öfkeye neden olan ve savaşa kafa karışıklığı getiren şiddetli savaş tanrıçasıdır. Antik Roma’da – Bellona.
Moira, kaçınılmaz kaderin tanrıçası ve üç kız kardeştir. İsimleri, Clotho (“Döndürücü” – hayatın ipliğini döndürür), Lachesis (“çok, kader” – hayatın kaderini belirler), Atropos (“kaçınılmaz” – hayatın ipliğini keser ve ardından ölüm meydana gelir). Antik Roma’da Moir’lere Parklar deniyordu.
Antik Yunan mitolojisinin orijinal doğal unsurları
Kaos – dünyanın başlangıcında var olan biçimsiz bir evrensel alandır.
Tartarus – kasvetli boşluk, Kaos’un bir parçasıdır.
Eros, Kaos’ta kendiliğinden ortaya çıkan itici ve üretici bir güçtür.
Erebus, Eros’un etkisi altındaki Tartarus’un hareketlerinden ortaya çıkan ilkel bir sistir. Bazen Erebus’a Hades’in yeraltı krallığı denirdi.
Nyukta – eski Yunanlılar arasında gecenin tanrıça-kişileştirilmesidir. Tartarus’tan ortaya çıkmıştır.
Aether, Eros’un gücüyle Erebus’tan doğan ilkel bir ışıktır.
Hemera – Erebus ve Nyukta tarafından yaratılan Günün ilahi kişileştirilmesidir.
Gaia – Kaos maddesinden ortaya çıkan Dünyadır.
Uranüs – Gaia doğumlu gök tanrısı, eski nesil tanrıların ilk kralıdır.
Pontus – Gaia’dan doğan Denizdir.
Titanlar
Titanlar, doğanın unsurlarından doğan Antik Yunan tanrılarının ikinci neslidir. İlk titanlar, Gaia-Dünya’nın ve Uranüs-Gökyüzü ile bağlantısından gelen altı erkek ve altı kızdı. Altı oğul: Kron (Zaman. Romalılar – Satürn), Okyanus (tüm nehirlerin babası), Hyperion, Kay, Crius, Iapetus. Altı kızı: Tefis (Su), Teia (Parlak), Rhea (Ana Dağ), Themis (Adalet), Mnemosyne (Hafıza), Phoebe. Gaia, titanlara ek olarak, Uranüs ile evliliğinden Cyclopes ve Hecatoncheirs’i doğurdu.
Tepegözler – alnının ortasında büyük, yuvarlak, ateşli bir göze sahip üç devdir. Eski zamanlarda, şimşeklerin parıldadığı bulutların kişileştirilmesidir.
Hecatoncheir’ler, korkunç güçlerine karşı hiçbir şeyin karşı koyamayacağı “yüz silahlı” devlerdir. Korkunç depremlerin ve sellerin somutlaşmış halidir.
Cyclopes ve Hecatoncheires o kadar güçlüydü ki, Uranüs’ün kendisi onların gücünden dehşete düştü. Onları bağladı ve hala öfkeyle volkanik patlamalara ve depremlere neden oldukları yerin derinliklerine fırlattı. Bu devlerin dünyanın rahminde kalması, onun korkunç acılarına neden olmaya başladı. Gaia, en küçük oğlu Cronos’u babası Ouranos’tan intikam almaya ikna etti.
Kron orakla babanın gizli udunu kesti. Uranüs’ün aynı anda dökülen kan damlalarından Gaia hamile kaldı ve üç Erinyes (Saç yerine başlarında yılan olan intikam tanrıçalarıdır.) doğurdu. Erinnia’nın isimleri Tisiphone (öldüren intikamcı), Alecto (yorulmak bilmeyen takipçi) ve Megara‘dır (korkunç). Uranüs’ün kanının yere düşen kısmından değil, denize düşen kısmından aşk tanrıçası Afrodit doğdu.
Night-Nyukta, Krona’nın kötülüğüne öfkeyle, korkunç yaratıklar ve tanrılar doğurdu. Tanata (Ölüm), Eridu (Çekişme), Apata (Aldatma), şiddetli ölüm tanrıçaları Ker, Hypnos (Rüya-Kabus), Nemesis ( İntikam), Gerasa (Yaşlılık), Charon (ölüleri yeraltına taşıyan).
Dünya üzerindeki güç artık Uranüs’ten Titanlara geçti. Evreni kendi aralarında paylaştılar. Baba yerine Kron yüce tanrı oldu. Okyanus, eski Yunanlıların fikirlerine göre tüm dünyanın etrafında akan devasa bir nehir üzerinde güç aldı. Diğer dört kardeş Kronos dört ana yönde hüküm sürdü: Hyperion – Doğu’da, Crius – güneyde, Iapetus – Batı’da, Kay – Kuzeyde.
Altı Yaşlı Titan’dan dördü kız kardeşleriyle evlendi. Onlardan genç nesil titanlar ve temel tanrılar geldi. Oceanus’un kız kardeşi Tethys (Su) ile evliliğinden, tüm dünyevi nehirler ve su perileri-Okyanusidler doğdu. Titan Hyperion – (“yüksekte yürüyen”) kız kardeşi Teia’yı (Shine) karısı olarak aldı. Onlardan Helios (Güneş), Selene (Ay) ve Eos (Şafak) doğdu. Eos’tan yıldızlar ve rüzgarların dört tanrısı doğdu: Boreas (kuzey rüzgarı), Not (güney rüzgarı), Zephyr (batı rüzgarı) ve Eurus (doğu rüzgarı). Titanlar Kay (Göksel Eksen) ve Phoebe, Leto’yu (Apollon ve Artemis’in annesi Night Silence) ve Asteria’yı (Yıldız Işığı) doğurdu. Kron, Rhea (dağların ve ormanların üretici güçlerinin kişileştirilmesi olan Dağ Anası) ile evlendi.
Titan Crius, Pontus Eurybia’nın kızıyla evlendi. Titan Iapetus, ondan Atlanta titanlarını (gökyüzünü omuzlarında tutuyor), kibirli Menetius’u, kurnaz Prometheus’u (“önceden düşünmek, öngörü”) ve zayıf fikirli Epimetheus (“sonrasını düşünmek”).
Bu titanlardan diğerleri geldi;
Hesperus, akşamın tanrısı ve akşam yıldızıdır. Geceden gelen kızları Nyukta, bir zamanlar Gaia-Earth tarafından Zeus ile evliliği sırasında tanrıça Hera’ya sunulan, dünyanın batı ucunda altın elmalı bir bahçeyi koruyan Hesperides’in perileridir.
Cevherler, günün bölümlerinin, mevsimlerin ve insan yaşamının dönemlerinin tanrıçalarıdır.
Charitler zarafet, eğlence ve yaşam sevinci tanrıçalarıdır. Üç tane var – Aglaya (“Glee”), Euphrosyne (“Sevinç”) ve Thalia (“Bolluk”). Bazı Yunan yazarların başka adlara sahip hayır kurumları vardır. Antik Roma’da, zarafete karşılık geldiler.
İlham Perileri bilim ve sanatın dokuz tanrıçasıdır. Calliope (ilahi şarkıcı Orpheus’un annesi) – epik şiirin ilham perisi, Euterpe – şarkı sözlerinin ilham perisi, Erato – aşk şarkılarının ilham perisi, Melpomene – trajedinin ilham perisi, Thalia – komedi ilham perisi, Terpsichore – ilham perisi dans, Clio – tarihin ilham perisi, Urania – astronomi ilham perisi ve Polyhymnia – kutsal ilahilerin ilham perisidir.
Hekate, ay ışığının, büyücülüğün ve gizemli olan her şeyin tanrıçasıdır.
Nereus, sakin bir denizin, mutlu yolculukların, derin denizin bilgeliğinin tanrısıdır. Kızları Nereid deniz perileridir.
Phorcius, fırtınalı denizin ve fırtınaların tanrısıdır. Gorgonlar, griler, sirenler, Echidna ve Skilla, antik Yunan mitolojisinde Phorky’nin çocukları olarak kabul edildi.
Keto, derin denizin kötü tanrıçası, Phorky’nin kız kardeşi ve karısıdır. Her ikisi de denizin görkemli ve korkunç olaylarını kişileştirdi.
İrida, gökkuşağının antik Yunan tanrıçasıdır. Zeus’un karısı Hera’nın habercisidir.
Eski Yunan mitolojisinin ruhları ve büyülü yaratıkları
Periler doğanın perileridir. Ağaçların perilerine orman perisi, pınarların perilerine naiad, dağların perilerine orreads, denizlere nereid denirdi.
Satirler keçi ayaklı orman iblisleridir. Şarabı ve sevgiyi severler ve bu nedenle sürekli perileri avlarlar. Dionysos ve Pan tanrılarının yoldaşlarıdır.
Centaurs – insan gövdesi ve atın alt kısmı olan, şiddetli, kontrol edilemeyen öfkeli dağların ve ormanların iblisleridir.
