Judo nedir?

Judo (kelimenin tam anlamıyla Japonca – “yumuşak yol”), atışlara, acı verici ve boğucu tekniklere izin verilen bir Olimpik spordur. Ağrılı tekniklerin sadece rakibin ellerinde yapılmasına izin verilmektedir. Ayrıca en travmatik tekniklerden bazılarının yalnızca kata biçiminde incelenmesine tabidir. Judoda el becerisi çok önemlidir. Bununla birlikte rakibin gücünü kullanmak esastır.

Judo üç ana ilkeye dayanmaktadır. Daha fazla ilerleme sağlamak için karşılıklı yardım ve anlayış, bedenin ve ruhun en iyi şekilde kullanılması ve kazanmak için teslimiyet. Uluslararası Judo Federasyonu (IJF) Temmuz 1951’de kurulmuştur. IJF, judo yarışmasının kurallarını belirlemektedir. Aynı zamanda kıta ve dünya şampiyonalarına sahiptir.

Judonun ortaya çıkış ve gelişim tarihi

Japonya’da kabul edilen sınıflandırmaya göre judo, modern dövüş sanatlarına aittir. Judo güreşi Profesör Jigoro Kano tarafından yaratılmıştır. 1882’de Kano, Tokyo’da ilk judo okulu olan Kodokan’ı açtı. Bir yıl sonra ise, bir kategori sistemi yaratmıştır. Bu sistem 1887’de nihayet judo tekniği olarak oluşturulmuştur. Bununla birlikte ilk olarak dünya standartlarında şampiyona 1956’da Tokyo’da yapılmıştır. Ardından bu büyüklükteki yarışmalar ise, sadece Japonya’yı kapsamamıştır.

Bu dönem den sonra düzenli olarak Judo dövüş sanatı yapılmaya başlanmıştır. Uzun yıllar judo ağırlık kategorisi yoktu. Japonların kendilerinin inandığı gibi, asıl sorun güç değildir. Bununla birlikte gizli teknolojiye sahip olma sanatıdır. Ancak Japonların dördüncü dünya şampiyonasında yenilmesinden sonra kurallar da değişmiştir. Ayrıca ağırlık kategorileri ortaya çıkmıştır.

1964’ten beri judo, Olimpiyat Oyunları programına dahil edilmiştir. 1980’de ilk kadın dünya şampiyonası yapılmıştır. Ayrıca 1992’de kadın judo yarışmaları Barselona’daki Yaz Olimpiyat Oyunlarının resmi programına dahil edilmiştir. 2005 yılından bu yana, Avrupa Judo Birliği kata yarışmaları düzenlemektedir. 2008 yılında, Uluslararası Judo Federasyonu Paris’te ilk Dünya Kata Şampiyonasını düzenlemiştir.

Kuralları

Judoda ağırlık kategorilerine ek olarak belirli yaş grupları da vardır. Bunlar;

• Daha küçük yaş – 12 yaşına kadar kız ve erkek çocuklar.
• Ortalama yaş, 14 yaşına kadar olan erkek ve kız çocuklarıdır.
• Kadetler 17 yaşına kadar olan kız ve erkek çocuklardır.
• Gençler 20 yaşına kadar olan kısım.
• Gençlik 23 yıla kadar olan dönem.
• Erkekler ve kadınlar 30 yıl ve sonrasını kapsamaktadır.

Judoda bir düello ayakta ve “HAJIME” komutuyla başlamaktadır. Dövüşü durdurmanız gerekiyorsa, “Mate” takımı duyurulmaktadır. Düellonun sonu SORO-MADE ekibi tarafından bildirilmektedir. Düelloyu kazanmak için, ayakta pozisyonda saldıran güreşçi rakibini sırt üstü ve yüzüstü pozisyonda çevirmelidir. Bu durum acı verici veya boğucu bir tutuş veya tutuş (30 saniye) yapmalıdır.

Judo’da puan toplama

“Ippon” – judodaki en yüksek puandır. Açık bir zafer anlamına gelmektedir. Ayrıca “Ippon”, aşağıdaki teknik eylemleri gerçekleştirmek için de verilmiştir;

• Hücum eden judocu, hücum edilen judocunun kontrolünü uygulayarak rakibini büyük bir güç ve hızla sırtının büyük bir kısmından atmaktadır;
• Hücum eden bir judocu rakibini 25 saniye boyunca tutma konumunda tuttuğunda;
• Saldırıya uğrayan bir judocu, saldıran sporcunun tutulması, boğazı veya ağrılı bir şekilde tutulması sonucunda elini veya ayağını iki veya daha fazla çırptığında veya sesiyle “MAITA” (teslim ol) dediğinde.

“Waza-ari” – zaferin yarısı, aşağıdaki teknik eylemler için verilmektedir;

• Hücum eden judocu, kontrolü uygularken rakibi fırlatır ve atış, “IPPON” puanlaması için gerekli olan diğer üç unsurdan biri kısmen eksiktir;
• Hücum eden bir judocu, tutma pozisyonunu 20 saniye veya daha fazla, ancak 25 saniyeden daha kısa bir süre terk edemeyen rakibini tutmaktadır.

Bir maçta ikinci waza-ari skoru alındığında, sporcunun hakemi “waza-ari awaset ippon” komutu yardımıyla galip gelmesine “Yuko” denmektedir. Aşağıdaki teknik eylemler için puanlama verilmiştir;

• Saldıran judocu kontrolü elinde tutarak, rakibini kendi tarafına atmaktadır;
• Hücum eden bir judocu, tutma pozisyonunu 15 saniye veya daha fazla, ancak 20 saniyeden daha kısa bir süre terk edemeyen rakibini tutmaktadır.

“Koka” – aşağıdaki teknik eylemleri gerçekleştirmek için verilmektedir;

• Saldıran bir judocu, kontrolü uygulamaktadır. Bununla birlikte, rakibi bir omuza veya uyluğa (uyluk) veya kalçaya atmaktadır;
• Saldıran bir judocu, tutma pozisyonunu 10 saniye veya daha fazla süre de tutmaktadır. Ancak 15 saniyeden daha kısa bir süre terk edemeyen rakibini de tutacaktır.

Katılımcılar, Judo Müsabaka kurallarının gerekliliklerini ihlal ettikleri için puanlarla birlikte ceza alabilirler.

Tatami

Judo dövüşleri, 1m x 1m x 4cm veya 2m x 1m x 4cm boyutlarında, polimerik malzemelerden yapılmış ayrı matlardan oluşan tatami üzerinde yapılmaktadır. Tatami, farklı renklerde iki bölgeden oluşmaktadır. Tataminin merkezinde minimum 8m x 8m, maksimum 10m x 10m boyutlarında, çalışma alanı olarak adlandırılan bölüm bulunmaktadır. Ayrıca aynı renkteki paspaslardan oluşan bir kare de içermektedir.

Tataminin dış kısmı güvenlik bölgesi olarak adlandırılmaktadır. Bununla birlikte farklı renkteki paspaslardan oluşmakta ve çevresi boyunca 3m boyutunda olmaktadır. Çalışma alanının orta kısmında, birbirinden 4 m uzaklıkta, yaklaşık 10 cm genişliğinde ve yaklaşık 50 cm uzunluğunda beyaz ve mavi şeritler kullanılmaktadır. Bununla birlikte katılımcıların yerlerini başlamadan önce göstermeye yarayan paspaslara uygulanmaktadır.

Judocular için ekipman

Judo üniformasına judoga denmektedir. Bu elbise üç parçadan oluşmaktadır. Bunlar; ceket, pantolon ve kemer. Genellikle judoga pamuktan yapılmaktadır. Ayrıca ilk yarışmacı için mavi ve ikinci yarışmacı için beyaz olmalıdır. Ceket, kalçaları kaplayacak ve vücut boyunca alçaltılmış ellere ulaşacak uzunlukta olmalıdır. Ceket, sağdaki sol boşluğu göğüs alt hizasında en az 20 cm saracak kadar geniş olmalıdır. Ceketin kolları maksimum bileğe kadar ve minimum bilekten 5 cm yukarıda olacak şekilde olmalıdır. Kol ile ceket arasında tüm kol boyunca 10-15 cm boşluk bırakılmalıdır. Pantolon en fazla ayak bileği eklemine kadar veya en az 5 cm yukarıda olacak şekilde bacakları kaplayacak uzunlukta olmalıdır.

Bacak ve pantolon arasında, bacağın tüm uzunluğu boyunca 10-15 cm boşluk olmalıdır. 4-5 cm genişliğinde bir kemer ceketin üzerine iki kez sarılmalı ve düz bir düğümle bel hizasında bağlanmalıdır. Kemerin uzunluğu 20-30 cm uzunluğunda uçlar olacak şekilde olmalıdır. Ayrıca yarışmacının kostümü kuralların gerekliliklerine uygun değilse, kontrol hakemi veya hakem yarışmacıdan kostümü değiştirmesini isteyebilmektedir.

Hakemlik

Düellonun hakemliği, hakemlerden oluşan bir ekip tarafından gerçekleştirilmektedir. Hakemin görevleri;

• Dövüşü yönlendirmenin yanı sıra sporcuların eylemlerine karşı tutumunu ifade etmeyi içermektedir. Hakem, hakem ekibinin genel kararını vermektedir.
• Yan hakemler, teknik eylemlerin veya cezaların puanlarını duyururken hakemin kararından farklıysa, uygun resmi hareketler kullanarak görüşünü belirtmelidir. Yan hakemler, çalışma alanının dışında karşılıklı köşelerde bulunmaktadır.

Judo yarışması

• Olimpiyat Oyunları.
• Dünya Şampiyonası.
• “Ustalar”.
• “Grand slam”.
• “Grand Prix”.
• Kıta Şampiyonası.
• Kıta Açık.