Kars

Kars Hakkında Genel Bilgiler

Kars, Türkiye‘nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan, köklü bir tarihe ve zengin kültürel mirasa sahip önemli bir şehirdir. Ani Harabeleri, Kars Kalesi ve Çıldır Gölü gibi turistik yerleriyle dikkat çeken Kars, aynı zamanda Türkiye’nin en soğuk şehirlerinden biridir. Şehir, stratejik konumu nedeniyle tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış, kültürel bir geçiş noktası olmuştur. Peynir üretimi, tarihî yapıları ve doğa turizmi ile Kars, Türkiye’nin turistik açıdan da önemli bir destinasyonu haline gelmiştir.

Coğrafi Konumu ve İklimi

Kars, Türkiye’nin kuzeydoğusunda yer almakta olup, doğusunda Ermenistan, batısında Erzurum, güneyinde Ağrı, kuzeyinde ise Ardahan ile komşudur. Şehrin yüzölçümü 9.587 km²’dir ve deniz seviyesinden yaklaşık 1.760 metre yükseklikte yer alır. Şehir, özellikle kış aylarında kar yağışının yoğun olduğu, dağlık ve engebeli bir coğrafyaya sahiptir.

Kars’ta sert karasal iklim hüküm sürmektedir. Kışlar uzun, soğuk ve kar yağışlı, yazlar ise kısa ve serin geçer. Kış aylarında sıcaklık -30°C’nin altına düşebilirken, yaz aylarında en yüksek sıcaklıklar 25°C civarındadır. Şehir, Türkiye’nin en soğuk yerleşim yerlerinden biri olarak bilinir ve uzun süren kışlar, bölge ekonomisini ve yaşam tarzını önemli ölçüde etkiler.

Kars’ın Tarihçesi

Antik Dönem

Kars’ın tarihi, M.Ö. 9000’lere kadar uzanmaktadır. Bölgede yapılan arkeolojik kazılarda, Urartu ve Pers dönemine ait izlere rastlanmıştır. Urartu Krallığı döneminde stratejik bir kale şehri olarak gelişen Kars, daha sonra Persler, İskitler ve Büyük İskender döneminde de önemini korumuştur.

Ani Krallığı ve Orta Çağ

Kars’ın en bilinen tarihi dönemi, Ani Krallığı dönemidir. Ani, M.S. 10. yüzyılda Ermeni Bagratlı Krallığı’nın başkenti olarak kurulmuştur. Şehir, o dönemde hem askeri hem de ticari açıdan bölgenin en güçlü şehirlerinden biri haline gelmiştir. Ani, “1001 Kiliseli Şehir” olarak bilinir ve hem Ermeni mimarisi hem de Bizans, Pers ve Arap kültürlerinden izler taşır. 1064 yılında Selçuklular tarafından fethedilen Ani, tarih boyunca farklı medeniyetler tarafından yönetilmiştir.

Selçuklu ve Osmanlı Dönemi

Kars, 1071 Malazgirt Savaşı‘ndan sonra Selçuklu Devleti’nin egemenliği altına girmiştir. Selçuklular döneminde Kars, önemli bir kültür ve ticaret merkezi haline gelmiş, camiler, medreseler ve kervansaraylar ile donatılmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun genişlemesiyle birlikte Kars, 16. yüzyılda Osmanlı topraklarına katılmıştır. Osmanlı döneminde şehir, doğu sınırlarını koruyan stratejik bir garnizon şehri olarak kullanılmıştır. Kars Kalesi, bu dönemde şehrin en önemli savunma yapılarından biri olarak inşa edilmiştir.

Rus İşgali ve Cumhuriyet Dönemi

19. yüzyılın ikinci yarısında 93 Harbi olarak bilinen Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra Kars, 1878 yılında Berlin Antlaşması ile Rusya’nın egemenliği altına girmiştir. Ruslar, Kars’ı stratejik bir kale şehri olarak güçlendirmiş ve şehirdeki mimari yapılar Rus etkisi ile gelişmiştir. 1918 yılında Brest-Litovsk Antlaşması ile Kars yeniden Osmanlı İmparatorluğu’na katılmıştır.

1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla birlikte Kars, Türkiye’nin doğu sınırını oluşturan önemli bir şehir haline gelmiştir. Cumhuriyet döneminde Kars, tarım ve hayvancılığın yanı sıra, tarihî ve doğal güzellikleri ile turizm potansiyeli de taşıyan bir şehir haline gelmiştir.

Kars’ın İlçeleri

Kars, 8 ilçeye sahiptir ve her biri tarım, turizm ve sanayi açısından farklı özellikler taşır. İşte Kars’ın ilçeleri ve nüfus bilgileri:

Kars’ın Ekonomisi

Kars’ın ekonomisi büyük ölçüde tarım, hayvancılık ve turizme dayalıdır. Geniş meralara sahip olan şehir, Türkiye’nin en önemli hayvancılık merkezlerinden biri olarak öne çıkar. Ayrıca kış turizmi ve tarihî mirası ile turizm sektörü de şehir ekonomisinde önemli bir yer tutar.

Tarım ve Hayvancılık

Kars, geniş tarım arazileri ve meraları ile büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık açısından Türkiye’nin önde gelen şehirlerinden biridir. Özellikle Kars kaşarı, Kars gravyeri ve diğer süt ürünleri, şehrin önemli tarımsal ürünlerindendir. Şehirde ayrıca arpa, buğday gibi tahıl ürünleri de yetiştirilmektedir. Kars, özellikle inek sütü üretiminde Türkiye’nin önemli merkezlerinden biridir ve bu süt, peynir üretiminde kullanılır.

Sanayi ve Ticaret

Sanayi sektörü, Kars’ta daha çok tarıma dayalı sanayi ürünleri üzerine yoğunlaşmıştır. Peynir, süt ürünleri, un ve gıda işleme gibi sektörlerde sanayi faaliyetleri yaygındır. Şehirde ayrıca mermer ve taş işçiliği gibi küçük ölçekli sanayi kolları da bulunmaktadır. Organize sanayi bölgeleri, Kars’ın sanayi potansiyelini artırmaya yönelik önemli adımlar atmaktadır.

Turizm

Kars, tarihi ve doğal güzellikleri ile turizm açısından büyük bir potansiyele sahiptir. Ani Harabeleri, Kars’ın en önemli turistik bölgesidir. Bu antik şehir, Ermeni Bagratlı Krallığı’nın başkenti olmuş ve birçok kültürel yapıya ev sahipliği yapmıştır. Ayrıca Kars Kalesi, Çıldır Gölü, Sarıkamış Kayak Merkezi ve Fethiye Camii gibi turistik yerler, her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti çekmektedir. Kış turizmi açısından önemli bir potansiyele sahip olan Sarıkamış Kayak Merkezi, Türkiye’nin en iyi kayak merkezlerinden biri olarak kabul edilir.

Ani Harabeleri

Ani Harabeleri, Kars’ın en ünlü tarihi ve turistik noktalarından biridir. UNESCO Dünya Mirası Listesi‘nde yer alan bu antik şehir, M.S. 10. yüzyılda Ermeni Bagratlı Krallığı’nın başkenti olarak inşa edilmiştir. “1001 Kiliseli Şehir” olarak anılan Ani, Bizans, Pers ve Arap etkilerinin izlerini taşır. Ani’deki yapılar arasında Ani Katedrali, Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, Ağdznik Kilisesi ve Selçuklu Kervansarayı bulunmaktadır. Ani, hem tarihi zenginlikleri hem de mimari yapıları ile Kars’ın en önemli kültürel miraslarından biridir.

Sarıkamış Kayak Merkezi

Sarıkamış Kayak Merkezi, Kars’ın en önemli turizm bölgelerinden biridir ve özellikle kış turizmi açısından büyük bir potansiyele sahiptir. Kristal kar kalitesi ile ünlü olan Sarıkamış, Türkiye’nin en iyi kayak merkezlerinden biri olarak kabul edilir. Kayak ve snowboard sporları için ideal olan Sarıkamış, kış turizmi açısından büyük ilgi görmektedir.

Çıldır Gölü

Çıldır Gölü, Kars ve Ardahan sınırında yer alan Türkiye’nin en büyük tatlı su ve en büyük ikinci gölüdür. Kış aylarında tamamen donan göl, üzerinde atlı kızak turları ve buz balıkçılığı gibi etkinliklere ev sahipliği yapar. Göl çevresi, doğa yürüyüşleri ve piknik alanları ile yaz aylarında da turistler için popüler bir destinasyondur.

Kars Kalesi

Kars Kalesi, 1153 yılında Saltuklu Beyi İzzeddin Saltuk tarafından inşa edilmiştir ve şehirdeki en önemli tarihî yapılardan biridir. Kale, Osmanlı ve Rus dönemlerinde onarımdan geçmiş olup, Kars’ın tarihî mirasının bir parçası olarak günümüze kadar korunmuştur. Kars Kalesi’nden şehrin panoramik manzarasını izlemek mümkündür ve kale, hem yerli halk hem de turistler için popüler bir ziyaret noktasıdır.

Ulaşım Sistemi

Kars, kara yolu, demir yolu ve hava yolu ile Türkiye’nin diğer şehirlerine bağlıdır. Kars Harakani Havalimanı, şehir merkezine 7 km uzaklıkta olup, iç hat uçuşlarına hizmet vermektedir. Ayrıca, Doğu Ekspresi ile Kars’a demir yolu ulaşımı sağlanmakta ve bu tren yolculuğu, Türkiye’nin en popüler seyahat rotalarından biri olarak bilinmektedir. Kara yolu ile Erzurum, Ardahan ve Ağrı gibi komşu illere ulaşım kolayca sağlanabilmektedir. Şehir içi ulaşım ise otobüs ve minibüslerle yapılmaktadır.

Kars’ın Nüfusu

Kars’ın 2023 yılı itibarıyla toplam nüfusu 283.370’dir. Nüfusun büyük bir kısmı Kars Merkez, Sarıkamış ve Kağızman ilçelerinde yoğunlaşmıştır. Kırsal kesimde ise tarım ve hayvancılık faaliyetleri yaygın olarak yapılmaktadır.

Belediye Başkanları

Kars Belediyesi, şehirdeki tarihi ve kültürel mirası koruma, turizmi geliştirme ve altyapı çalışmalarını sürdürme konusunda çeşitli projeler yürütmektedir. Özellikle Ani Harabeleri ve Sarıkamış Kayak Merkezi gibi turistik bölgelerin tanıtılması ve geliştirilmesi, belediyenin öncelikli projeleri arasında yer almaktadır.

Tarihi Yapılar ve Turistik Yerler

Fethiye Camii

Fethiye Camii, Kars’ta yer alan ve 19. yüzyılda Ruslar tarafından kilise olarak inşa edilen, daha sonra camiye çevrilen önemli bir yapıdır. Camii, Rus mimarisinin etkilerini taşır ve bölgedeki kültürel geçişin önemli bir simgesidir.

Kümbet Camii

Kümbet Camii, eski adıyla 12 Havariler Kilisesi, Ermeni Bagratlı Krallığı döneminde inşa edilmiş, Selçuklular döneminde camiye çevrilmiş bir yapıdır. Bu yapı, Kars’ın tarihi ve kültürel zenginliğini yansıtan önemli eserlerden biridir.