Tiroid kanseri, boynun ön tarafında derinin altında bulunan küçük tiroid bezi organında görülebilmektedir. Metabolik süreçlere aktif olarak katılır ve iki hormonu sentezlemektedir. Bunlar; tiroksin ve triiyodotironin hormonlarıdır. Bunlara ek olarak, vücut kalsiyum metabolizmasında yer alan bir madde olan kalsitonin salgılamaktadır.
Ayrıca tiroid bezi ve insan vucüdundaki rolü hakkında oluşturmuş olduğumuz yazımızı da okuyabilirsiniz.
Tiroid Kanseri genel bakış
Bu tür onkoloji nadir olarak görülmektedir. Tüm onkolojik hastalıkların %1’ini oluşturmaktadır. Bu nedenle, bir kişinin boynunda bir tümör veya yumru varsa, bunun mutlaka tiroid bezinin onkolojisi anlamına gelmediğini anlamak önemlidir. Kanser hücreleri 20 tiroid tümöründen sadece 1’inde bulunmaktadır. Bu tip tümör nispeten erken tanınmaktadır. Aktif olarak tedavi edilebilmektedir. Oldukça uygun prognoza sahiptir. Ancak kanserden etkilenen tiroid bezinin çıkarılmasından sonra ömür boyu hormon replasman tedavisine ihtiyaç duyulmaktadır.
Tiroid kanseri ve türleri
Onkologlar, spesifik semptomlar ve spesifik tedavi taktikleri ile karakterize edilen dört farklı tipini ayırt etmişlerdir.
- Papiller kanser: Bu lokalizasyon tüm onkoloji vakalarının% 60’ını oluşturmaktadır. Çoğu zaman, bu kanser türü 40 yaşından önce ortaya çıkmaktadır. Çoğunlukla kadınlar bundan muzdariptir.
- Foliküler karsinomlar: Tüm onkoloji türlerinin %15’ini oluşturmaktadır. Çoğu zaman yaşlılıkta görülmektedir.
- Medüller kanser: Ortalama olarak, tiroid onkolojisi vakalarının% 5-8’inde görülmektedir. Aile karakterine sahip, farklı yaşlarda kadın ve erkeklerde eşit sıklıkta görülmektedir.
- Anaplastik kanser: Tüm onkoloji türlerinin en nadide olanıdır. Genellikle 60 yaş ve üzerinde görülmektedir. Hastalığın periodları agresif bir seyir izlemektedir.
Papiller ve foliküler formlar, farklılaşmış kanser formlarına görülmektedir, ancak aynı tedavi yöntemine sahiptirler.
Tiroid kanseri ve nedenleri
Hastalığın karakteristik belirtileri en çok 35-39 yaş arası ve 70 yaş ve üzeri kişilerde görülmektedir. Kadınların tiroid kanseri geliştirme olasılığı erkeklere göre 2-3 kat daha fazladır. Bunun neden böyle olduğu belli değildir, ancak istatistiksel anlamda bu şekildedir. Kadın üreme sistemi ile ilişkili hormonal değişikliklerin bir sonucu olabildiği düşünülmektedir.
Çoğu durumda, tiroid kanserinin nedeni bilinmemektedir. Bununla birlikte, bazı şeyler bu durumu geliştirme şansını artırabilmektedir. Gelişimi için risk faktörleri şu şekildedir;
- İyi huylu (malign olmayan) bir tiroid hastalığının varlığı;
- Ailede tiroid kanseri öyküsü (medüller durumunda);
- Ailesel adenomatöz polipoz olarak bilinen bağırsakta patolojik bir durumun varlığı;
- Akromegali – vücudun çok fazla büyüme hormonu ürettiği nadir bir durum
- Mevcut iyi huylu (kanserli olmayan) meme hastalıkları;
- Aşırı kilolu ve kısa boy;
- Radyasyona maruz kalma.
Tiroid kanseri ve belirtileri
Erken evrelerde, genellikle hiçbir belirtiye neden olmamaktadır. Ana tezahür, boynun önünde, bedemciğin hemen altında bir yumru veya şişlik şeklinde görülmektedir. Ancak oluşum genellikle ağrısızdır.
Lenf düğümleri – lenfatik sistemin bir parçası olan, enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olabilen ve çarpıcı biçimde büyüyebilen ve ağrısız olabilen küçük bezleri içermektedir.
Diğer semptomları, ancak durum ileri bir aşamaya ulaştıktan sonra ortaya çıkabilir ve şunları içerir;
- Birkaç hafta sonra geçmeyen açıklanamayan ses kısıklığı
- Geçmeyen boğaz ağrısı veya yutma güçlüğü;
- Boyun ağrısı.
Guatr, büyümüş bir tiroid bezidir. Kötü huylu olmayan guatr genellikle daha az ciddi tiroid sorunlarından kaynaklanmaktadır. Aşırı aktif tiroid bezi (hipertiroidizm) veya yetersiz T3 ve T4 hormonları (hipotiroidizm) nedeni ile görülmektedir. Ancak kanserde hormon üretimindeki bir değişiklikle bezin hacmini artırmak da mümkündür.
Tiroid kanseri ve teşhisi
Onkolojiden şüpheleniyorsanız, bir endokrinolog veya onkolog ile iletişime geçmeniz gerekmektedir. Doktor şikayetleri değerlendirecek ve bir muayene yapacaktır. Muayene sonucunda ise, bezi mühürler ve düğümler için dikkatlice araştırma yapmalıdır. Teşhisi netleştirmek için, tiroid bezinin işlevini değerlendiren kan testleri yapılması gerekmektedir. TSH ve tiroglobulin ile paralel olarak T3 ve T4 seviyesi önemlidir. Tiroid bezinde tümör şüphesi varsa aspirasyon sitolojisi kullanılmaktadır. Biyopsi sonuçları yetersizse veya tedaviyi daha etkili hale getirmek için daha fazla bilgiye ihtiyaç duyulursa daha fazla test gerekebilmektedir.
Bu testler şunları içerebilir;
- Ultrason taraması ile birlikte biyopsiyi tekrarlayın;
- Diğer taramalar – bilgisayarlı tomografi (CT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
Çoğu durumda, tiroid kanseri ekarte edilemiyorsa, tiroid bezinin tümörü içeren kısmının çıkarılması için ameliyat önerilebilmektedir.
Tiroid kanseri ve tedavisi
Bu hastalık için tedavi planı, kanserin tipine ve yaygınlığına göre değişmektedir. Tam bir iyileşmenin gerçekçi olup olmadığına bağlı olacaktır. Farklılaşmış tiroid kanseri, tiroid bezini çıkarmak için cerrahi (tiroidektomi) müdahale gerektirir. Kalan kanser hücrelerini yok eden ve kanserin geri dönmesini önleyen radyasyon tedavisinin bir kombinasyonu kullanılarak tedavi edilebilmektedir.
Medüller tiroid karsinomları gibi diğer tiplere göre daha hızlı yayılma eğilimindedir. Bu nedenle tiroidin yanı sıra yakındaki lenf düğümlerinin de çıkarılması gerekebilmektedir.
Tiroid kanseri ve sonuç
Kanser hücreleri bulunan kişilerin yaklaşık %5-20’sinde iyileşmektedir. İnsanların yaklaşık %10-15’inde kanser hücreleri vücudun diğer bölgelerine (kemikler gibi) geri dönüşüm sağlamaktadır. Bazen kanser hücreleri, ameliyattan ve radyoaktif iyot ile tedaviden yıllar sonra ortaya çıkabilmektedir.
Diferansiye tedavisi için beklentiler çok iyidir. Çoğu insan (%80-90) tam bir tedaviye sahip olmaktadır.
Papiller ve foliküler karsinomlar yavaş büyüme eğilimindedir ve tedavisi nispeten kolaydır.
Medüller tiroid kanserinin tedavisi daha zordur. İyot tedavisine yanıt vermez. Bu nedenle tüm kanser hücrelerini çıkarmak zor olabilmektedir. Medüller tiroid karsinomunun hayatta kalma oranı, teşhis edildiğinde kanserin evresine bağlıdır. Erken teşhis edilirse, insanların %97’si teşhisten sonra en az 5 yıl yaşamaktadır.
Medüller tiroid kanseri vücudun diğer bölgelerine yayıldıktan sonra teşhis edilirse, teşhisten sonra her 4 kişiden 1’i en az 5 yıl yaşar. Agresif doğası nedeniyle, anaplastik tiroid kanseri olan 10 kişiden 1’inden azı, teşhisten sonra 5 yıldan fazla yaşamayacaktır.
