Okey taş tabanlı bir oyundur. Oyunun amacı, belirli taş gruplarını toplayarak rakip oyunculara karşı puan kazanmaktır. Okey genellikle dört kişiyle oynanmakla birlikte iki veya üç kişiyle de oynanabilmektedir. Aynı tahta ve taşlarla oynanmaktadır. Oyun, Türkiye‘de ve yurtdışındaki Türk toplulukları arasında çok popülerdir.
Okey taş dağıtım kuralı nasıldır?
106 taş yüzü aşağı gelecek şekilde masaya yerleştirilmekte ve iyice karıştırılmaktadır. Daha sonra, oyuncular taşları 5’li gruplar halinde yüzü aşağı bakacak şekilde toplayarak 21 deste oluşturur. Her oyuncunun önünde kaç deste olması gerektiğine dair belirli bir kural yoktur. Dağıtıcının önünde en az altı olması uygundur. Ancak bu oyun için gerçek bir fark yaratmamaktadır. Bir taş toplanmadan kalır ve dağıtıcı tarafından kısa bir süre tutulur. Dağıtıcı başlangıçta rastgele seçilir ve her turdan sonra sağa geçmektedir.
Dağıtıcı daha sonra kalan taşların hangi desteye yerleştirileceğini belirlemek için bir zar atmaktadır. Örneğin bir 6 atılırsa, taş dağıtıcının önündeki altıncı desteye yerleştirilir (soldan sayılarak). Atılan sayı ıstakanın önündeki deste sayısından fazlaysa, ıstakanın sağındaki oyuncunun önündeki desteler kullanılarak sayım devam edecektir. Bunlardan biri seçilecektir. Seçilen destenin artık altı taşı vardır.
Daha sonra krupiyer, hangi taşın açık olarak gösterileceğini belirlemek için zarı ikinci kez atacaktır. İkinci atış, destenin altından yukarı doğru sayarak seçili destede ki taşlardan birini seçmektedir. Seçilen döşeme desteden çıkarılmakta ve yüzü yukarı bakacak şekilde üstüne yerleştirilmektedir. Seçilen taş bir sahte joker ise, seçilen deste geri dönmektedir. Ayrıca numaralı bir taş seçilene kadar zarın ikinci atışına devam edilmektedir.
Bu açık taş, oyun için “joker” (okey) ve “sahte joker” (sahte okey) belirlemeye yardımcı olur. Jokerin ve sahte jokerin rengi ve değeri her turda değişir.
Okey nasıl tayin edilir?
Destenin üstündeki yüzü yukarı bakan taş, okeyi belirlemeye yardımcı olmaktadır. Okey, bu nedenle yüzü yukarı bakan taş ile aynı renge sahiptir. Onun numarası bu döşemenin +1’idir. Örneğin, yüz yukarı taş kırmızı 10 ise, kırmızı 11’ler okey olur.
Okey çok kullanışlı bir taştır. Çünkü bir kombinasyonu tamamlamak için diğer taşları temsil etmek üzere kullanılabilecek bir taş görevi görmektedir. Okey taşı olan oyuncular, okey taşının hangi renk ve sayıyı temsil edeceğini kendileri belirlemekte özgürdür.
Sahte okey nedir?
Destenin üstündeki yüzü yukarı bakan taş da sahte okeyin belirlenmesine yardımcı olmaktadır. Sahte jokerler esnek değildir. Yalnızca joker haline gelen taşları temsil etmek için kullanılırlar. Örneğin, kırmızı 11’ler joker olduysa, sahte jokerler kırmızı 11’ler olarak oynanmaktadır. Başka herhangi bir taşı temsil edemezler. Açık taş 13 ise, aynı renkteki 1’ler okeydir.
Yeni oyuncular, sahte okey taşlarının neden okey olarak kullanılmadığını merak edebilmektedir. Muhtemel bir sebep, taşlarda ki herhangi bir kusur nedeniyle, bazı oyuncuların arkadan gelen sahte okeyleri tanımayı öğrenmesi olabilmektedir. Bu da onlara haksız bir avantaj sağlamaktadır. Her oyunda okey olarak farklı bir taş kullanılırsa, arkadan bir okey tanımak çok daha zor hale gelecektir.
Taşların dağıtımı
Okey ve sahte Okey belirlendikten sonra taş desteleri oyuncular arasında dağıtılmaktadır. Dağıtıcının sağındaki oyuncu 15 ve diğerleri 14 taş alacaktır. Dağıtıcının sağındaki oyuncu, seçili desteden sonraki (sağındaki) bir sonraki desteyi alacaktır. Ardından kasanın karşısındaki oyuncu bir sonraki desteyi alır. Masanın etrafında saat yönünün tersine bu şekilde devam eder. Her oyuncunun iki destesi (10 taş) olana kadar taşlar dağıtılır. Şimdi dağıtıcının sağındaki oyuncu bir sonraki destenin tamamını almaktadır. Ancak dağıtıcının karşısında oturan oyuncuya bir sonraki destenin yalnızca ilk 4 taşı verilmektedir. Dağıtıcının solundaki oyuncu bu yığının son taşını ve bir sonraki yığının üstünden 3 taşı almaktadır. Ayrıca son olarak dağıtıcı bu yığından son 2 taşı ve sonraki yığından 2 taşı almaktadır.
Tüm oyuncular taşlarını yüzlerini görebilecekleri ama diğer oyuncuların göremeyecekleri şekilde düzenlemelidir. Bunun için genellikle ahşap ıstakalar kullanılmaktadır. Kalan taşlar, oyuncuların oyun sırasında çekmesi için bırakılmaktadır. Onlara bakmadan ve sıralarını bozmadan masanın ortasına konmaktadır.
Okey nasıl oynanmaktadır?
Tur başlamadan önce, oyuncu açık taşla eşleşen taşı tutarsa bir puan alabilmektedir. Oyuncu taşı başkalarına göstermezse, o zaman bu noktayı kaçırmaktadır. Bu taşa gösterge denmektedir.
Şimdi krupiyenin sağındaki oyuncu yüzü yukarı bakacak şekilde bir taş atarak oyuna başlamaktadır. Bundan sonra, sırayla her oyuncu ya bir önceki oyuncunun attığı taşı alabilir, ya da masanın ortasındaki stoktan bir sonraki taşı çekebilmektedir. Ardından istenmeyen bir taşı atmalıdır. Bu sayede, bir oyuncu kazanan bir el oluşturup onu ortaya çıkararak oyunu bitirene kadar saat yönünün tersine dönmeye devam edecektir. Atılan taşlar, onları atan oyuncunun sağına bir yığın halinde yerleştirilir. Böylece yığındaki yalnızca en son atılan taşlar görünür.
Genel kural, sağınızdaki (attığınız taşlar) ve solunuzdaki (alma fırsatına sahip olduğunuz taşlar) atılan yığınlardaki tüm taşlara bakmanıza izin verilmektedir. Ancak yalnızca görünen üst kısmı görebilirsiniz. Masanın diğer tarafındaki iki atılan destenin taşları içinde aynı şartlar geçerlidir. Taşlar her zaman bir sonraki kullanılabilir destenin üstünden çekilmektedir. Yalnızca 6 taşlık son deste kaldığında, açıkta kalan taş bu yığının üstünden kaldırılmaktadır. Ayrıca diğer beş taş sırayla çekilmektedir. Görünen taş (örnek diyagramlardaki kırmızı 4) asla çizilememektedir. Açıkta kalan tek taş dışında merkezde hiç taş kalmadığında ve oynayacak bir sonraki oyuncu önceki oyuncunun ıskartasını almak istemezse, çekilecek kart kalmadığı için oyun sona erecektir.
Çifte nasıl gidilmektedir?
Eğer oyuncunun elinde aynı renk ve aynı numaradan çift taşlar varsa “çifte gidebilmektedir”. Yani eline aynı renk ve numaradan 7 çift taş toplamaya çalışmak gerekmektedir. Dilerse oyun boyunca çifte gittiğini açıklanamaz. Ama oyun boyunca bütün oyuncuların yanlarındaki oyuncuya attığı bütün taşları açık olarak görmek istiyorsa “çifte git” butonuna basar ve elli biterse “bitti” butonuna tıklayacaktır.
Böylece oyun başından beri atılan taşları takip edebilir hale gelmektedir. Bir oyuncu çifte giderek biterse diğer oyunculardan -4 düşülür. Normalde ise bu sayı -2 puandır.
Düz oyunla nasıl bitilir?
- Oyunda düz el ile bitmek için sayıları sıralamak gerekmektedir. (Örneğin Mavi 1 2 3 4)
- İkinci bir yöntem farklı renklerdeki aynı sayıları toplamak gerekmektedir. ( örneğin; kırmızı 10, mavi 10, sarı 10, yeşil 10). 3 sayı toplayarak gruplayabilirsiniz. Ancak ek olarak 4. üncü sayıyı da toplayabilirsiniz.
- Oyunda elinizdeki tüm sayıları sıraladıktan sonra, son taşı atarak oyun bitirilebilmektedir.
Ek bilgiler;
- Oyuncularda gösterge var ise, oyuncular bunu taş çekmeden göstermek zorundadır. ( Gösterge oyun içerisinde okeyi gösteren sayıdır. Yukarıdaki örneğimizdeki kırmızı 10 dur.)
- Oyunculara 14 taş dağıtılmaktadır. Sadece (dağıtıcının sağında kişi) 15 taş almaktadır. Ayrıca kendisi ilk el taş çekmeden, taş atmak zorundadır.
- Oyunu bitiren oyuncu, elini bütün oyunculara göstermeden dökemez.
- 13 numaralı taştan sonra gruplamak için 1 numaralı taş kullanılabilmektedir. (Örneğin; kırmızı 10, 11, 12, 13, 1 şekliden uygulanabilmektedir.
Okey 101
Okey 101, dört oyuncuyla birden fazla tur üzerinden oynanmaktadır. Oyunun amacı, oyunun sonunda mümkün olduğunca az puan toplamaktır. Tüm turlar tamamlandıktan sonra en az puana sahip olan oyuncu kazanan ilan edilmektedir. Puanlar, ıstakanın görünen değerine göre belirlenmektedir (örneğin, kırmızı 3 = 3 puan ve siyah 11 = 11 puan). Bankadan çekilecek taş kalmadığında veya oyunculardan biri elini tamamladığında (raftaki taşlar) bir tur daha tamamlanmaktadır. Bir oyun önceden belirlenmiş tur sayısı üzerinden oynanır (örn. 3,5,7,9 veya 11 tur). Sadece en iyi turlar değil, bir kazanan ilan edilmeden önce tüm turlar tamamlanmalıdır.
Nasıl oynanır?
Kurallar düz oyunla aynı sistemde ilerlemektedir. Ancak 101 sayısına aşan kişi, ellindeki taşları yere açabilmektedir. Ayrıca yere açılan taşlara daha sonra kendisi ilave yapabilmektedir. Oyunda her yere taş açan oyuncu diğer oyuncuların yere açmış oldukları taşlara da ekleme yapabilmektedir. Eğer oyuncu 101 sayısına ulaşamaz ise, yere taşları açamamaktadır. Aynı şekilde yerdeki taşlara taş da ekleyemez.
Puanlama ve oyun sonu
Bir turu tamamlamak için oyuncunun elindeki tüm setleri oynaması ve bir taşı atarak bitirmesi gerekir. Diğer oyuncular ceza puanı alır.
Bir oyuncu elini bitirdiğinde 101 eksi puan alır. Diğer oyuncular ellerinde kalan tüm taşların toplam değerine göre ceza puanı alırlar. Henüz açmamışlarsa, bunun yerine otomatik olarak 202 ceza puanı alırlar. Bir oyuncu okeyi atarak elini bitirirse, bunun yerine tüm puanlar ikiye katlanır. Bitiren oyuncu 202 eksi puan alır ve açmayan oyuncular 404 ceza puanı alır.
Bir oyuncu setler yerine çiftlerle açtıysa, turun sonunda puanlar da ikiye katlanır. Elini bitirirse, diğer oyuncular çift ceza puanı almaktadır. Başka bir oyuncu turu bitirirse, çiftlerle açılan oyuncu ceza puanı olarak kalan taşlarının değerini iki katına çıkarmaktadır. Bir oyuncu, diğer oyuncuların hiçbiri açmamışken elinin tamamını bir turda bitirirse, ancak tüm puanlar da ikiye katlanmaktadır. Oyuncu aynı zamanda bir okey ile de bitirebilirse puanlar tekrar ikiye katlanmaktadır. Bu durumda bitiren oyuncu 404 eksi puan ve diğer tüm oyuncular 808 ceza puanı alacaktır.
Tüm turlar bittiğinde, tüm turların tüm cezaları ve eksi puanları toplanır ve en az puana sahip olan oyuncu kazanır.
Ek cezalar
Oyuncular aşağıdaki eylemler için ek 101 ceza alırlar. Bu cezalar, o tur için toplam puana eklenmektedir;
- Başka bir oyuncu turu bitirdiğinde veya tur bittiğinde bir oyuncunun elinde joker kalmışsa, 101 ceza alır. Henüz açmadıklarında standart toplam 202 ceza alırlar.
- Bir oyuncu jokeri atarsa 101 ceza alır.
- Bir oyuncu açmaya çalışırsa ancak gerekli 101 puana sahip değilse ve taşlarını geri almak zorunda kalırsa 101 ceza alır.
- Bir oyuncu zaten masada olan bir sete eklenebilecek bir taşı atarsa, 101 ceza alır. Bu, oynatıcı henüz açılmamış olsa bile gerçekleşir. Oyuncu, elini bitirirken attığı son taş ise ceza almaz.
- Bir oyuncu masaya birden fazla taş ekler ve onları geri alırsa 101 ceza alır. Oyuncunun sadece yere koyduğu son taşı ceza almadan geri almasına izin verilir.
