Meslek, aynı tür emek faaliyetinde bulunan ve belirli bir insan kategorisine ait olduğunu gösteren bir kişinin sosyal bir özelliğidir.
Meslekler nasıl ortaya çıktı?
“Meslek” terimi Latince kökten gelmektedir. Anlamı: herkesin önünde konuşmak, duyurmak, ilan etmek anlamına gelmektedir. Ancak “meslek” kelimesinin köken anlamını anlamamız kafa karıştırmaktadır.
Tarihe dönersek çok uzun zaman önce, ilkel insanlar arasında henüz var olmadığı zaman iş bölümü bulunmaktaydı. Aynı şekilde farklı iş kolları türememişti. Herkes her şeyi kendi yapmak zorundaydı. Ancak bazı bölümler ağır olduğundan dolayı erkekler ve kadınlar arasında iş bölümü bulunmaktaydı. Erkekler, genellikle hayvanları avlar, bir konut inşa eder vb. zor işleri üstlenirdi. Kadınlar ise yenilebilir bitkiler toplamak, yemek pişirmek, giydirmek ve çocuk büyütmek gibi işleri üstlenmekteydi.
Toplum geliştikçe, piyasa insanlar arasındaki ilişkiler ve insanların bir uzmanlaşma alanı ortaya çıktı. Bu insanlar arasında bazı emek türlerinin sınıflandırmasını getirmiştir. Örneğin insanlar avcı olarak isimlendirildi. Örneğin bu meslekler sınıflara ayrılmıştır; balıkçı, çiftçi, inşaatçı, dokumacı, çömlekçi, demirci, tıp adamları, büyücüler, şamanlar, rahipler şeklinde devam etmektedir. Eski zamanlarda insanlar birbirleri arasında emeklerini değiş tokuş yaparlardır. Ürettikleri ürünü verip karşılığında arkadaşlarının ürettiği ürünü alırlardı. Her grupta biriken insanların bilgi ve becerileri nesilden nesile aktarılarak devam etmiştir. Bu aktarılan bilgilerin devamı ile İş bölümü ortaya çıkmış ve meslekler ortaya çıkmıştır.
Profesyonel meslek nedir?
Günümüzde tüm insanların emeği kabul edilemez görülmektedir. Örneğin, kendi çocuklarınıza bakmak profesyonel bir faaliyet değildir, ancak buna emek diyebilmekteyiz. Günümüzde anaokulunda çocuk bakımı, hangi bir dadı tarafından gerçekleştirilir ise, kelimenin tam anlamıyla profesyonel olarak yapılmaya çalışılmaktadır. İnsan emeği karşılığında, çeşitli faaliyeti yerine getirmektedir.
İlk zamanlarda, iş kolları belirli bir kişinin varlığı ile karakterize edilmekteydi. Yeterlilik düzeyi, beceri, profesyonel eğitim, özel olarak kazanılmış bilgi ve beceriler sayesinde meslek sahibi olunurdu. Genellikle iş kolu hakkında özel belgeler onaylanmalı veya mesleki eğitim, diplomalar, sertifikalar gibi belgelere sahip olmak gerekirdi.
Ayrıca, meslek bir tür metadır. Günümüz de bir kişi işgücü piyasasında satış yapabilmektedir. Üstelik bir ürün diğer insanların ödemeye istekli olduğu talepler karşısında vardır. Yani günümüzde mesleki faaliyet bir gelir kaynağı olarak kişiye hizmet edebilmektedir.
Nasıl bir mesleğe sahip olunur?
Hobiniz bir mesleğe dönüşebilmektedir. İş kolları kişiler için heyecan verici olabilmektedir. Herhangi bir kişi hobi veya profesyonel bir bakış açısından değerli olabilmektedir. Örneğin bir şeyler üretmeyi seviyorsan bir meslek sahibi olabilirsiniz. Örneğin şunları yapmayı biliyorsanız belirli bir iş koluna sahibi olabilirsiniz; dikmeyi, lezzetli yemek yapmayı, tıraş etmeyi, çiçek yetiştirmeyi, evcil hayvanlarla uğraşmayı, ev aletlerini onarmayı vb. şeklinde uzayıp gitmektedir.
Aynı zamanda meslek sahibi olmak, size ilginç insanlarla iletişim kurma fırsatı verebilmektedir. Hobilerinizden herhangi biri mesleğiniz olabilmektedir. Ayrıca belirli kategoride işe sahip olmak kişi için artı bir ek gelir kaynağı sağlayabilmektedir. Tabii ki, bir kişi için ideal bir seçenek mesleğinin onun hobilerinden bir tanesi olmasıdır. Bu durumda kişi kendi yaptığı işi, maksimum zevk ve istekle yapacaktır. Sizin için durum böyle değilse, başka fırsatlar aramanız gerekmektedir. Günümüzde iş kolları zorunluluk olmuştur. Aynı şekilde başka ihtiyaçları karşılayabilmemiz adına kendimize iş kolunuzun bilgisinin olduğuna dair belgeler sağlamanız gerekmektedir.
Meslekler hakkında ne öğrenmelisiniz?
Kariyerinizi planlarken kaçınılmaz olarak birikim yapmanız gerekmektedir. Farklı iş kolları hakkında bilgi edinip, onlar hakkında değerlendirme yapabilir veya seçtikleriniz arasında karşılaştırma yapabilirsiniz. Hakkında önemli bilgileri öğrenmek için iş kollarının, tam olarak hangi işler ile uğraştığı ve ne yaptıkları hakkında bilgi toplanması gerekmektedir.
Günümüzde çalışmak için gerekli bilgilerin toplanmasına rehberlik edilmiştir. Aynı zamanda en önemlisi bu bilgilerin sayısının oldukça eksiksiz ve kapsamlı olmasıdır. Herhangi bir meslek kullanılarak ayrıntılı olarak bilgi alınabilmektedir. Anlama kolaylığı için iş kollarının tüm özellikleri kabaca şu şekilde ayrılabilmektedir. Örneğin birkaç büyük kategori olarak; teknoloji, ekonomi, pedagoji, tıp ve psikolojiyi söyleyebiliriz.
Günümüzde ne kadar meslek vardır?
Türkiye‘de 7 binden fazla meslek adı vardır ve dünya genelinde sayıları yaklaşık 40 bin civarındadır. Günümüzde yeni iş kolları ortaya çıkmakta ve bazı eski iş kolları yok olmaktadır.
Meslek seçimi yaparken temel hatalardan nasıl kaçınılmalıdır?
- İş kollarının prestijine ilişkin güncel görüşler takip edilmelidir. Bazıları ise, günümüzde yok olmaktadır. Bu tip iş kolları dikkate alınmalıdır.
- Tutumun bir kişiye, birinin veya diğerinin temsilcisine aktarılması üzerine seçim hatalı olabilmektedir.
- Seçerken, her şeyden önce kişi kendi özelliklerini dikkate almalıdır.
- Bir idolün sahip olduğu mevkiyi elde etmeye çalışmak, kişiyi hataya itebilmektedir. Örneğin; bir sporcu, bir politikacı, gazeteci, sanatçı vb.
- Sahadaki emeğin doğası hakkında modası geçmiş fikirler malzeme üretimi gibi alanlarda çalışan sayısını azaltmakta ve bu mesleklerin kazançları artmaktadır. Ancak fiziğiniz buna müsait değilse böyle bir seçim yapmamalısınız.
