Auguste Comte’nin biyografisi
Çocukluğundan itibaren Auguste Comte, ünlü bir filozof, sosyolog ve pozitivizmin kurucusu olmasına neden olan olağanüstü entelektüel yetenekler sergilemiştir. Ölümünden sonra bile, alıntılarda ölümsüzleştirilen eserler onun bir hatırası olarak görülmektedir.
Auguste Comte’nin çocukluk ve gençlik yılları
Auguste Comte, 19 Ocak 1798’de Fransız şehri Montpellier’de doğdu. Kardeşi Adolf ve kız kardeşi Alix ile vergi tahsildarı bir ailede büyümüştür. Çocukluğunda evde eğitim görmüş ve ardından matematik eğitimi için bir yetenek sergilediği Lyceum’a girmiştir.
16 yaşındayken genç adam teknik Okulu’nda öğrencilik yapmıştır. Ayrıca o zamanın önde gelen bilim adamlarıyla çalışma fırsatı bumuştur. Comte, mizah anlayışını, liderliğini ve zekasını öven diğer öğrenciler arasında kolayca güvenilirlik kazanmış bir kişiliktir.
Buna rağmen Auguste Comte cumhuriyetçi görüşleri nedeniyle memleketine sürgün edilmiştir. Ailesinin ısrarı üzerine Paris’e gitmiş burada kem matematik okumuş, hem de geçimini sağlamayı başarmıştır. Auguste o dönemde bazı dilleri iyi bildiğinden, Henri Saint-Simon ile tanıştı ve onun için çeviriler yaparak okula paralel bir şekilde çalışmıştır.
Daha sonra ki birkaç yıl, Auguste bir filozofun sekreteri olarak çalışmıştır. Burada çalışması “Sanayicilerin İlmihadı” adlı eserin ilk bölümünün yazılmasına yardımcı olmuştur. Ancak işbirliği, akıl hocasının bakış açısını kabul etmek istemeyen Comte’nin aşırı agnostik görüşleri nedeniyle bir kavgayla son bulmuştur. Bu olaydan sonra Auguste serbest bir yolculuğa çıkmıştır.
Auguste Comte’nin kişisel hayatı
Gençliğinde, bilim adamının zengin bir kişisel hayatı olmuştur. Auguste’un ilk büyük aşkı, kendisinden yaşça büyük olan evli kadın Paulina’ydı. Bu kısır ilişkinin sonucu olarak, ilk kızı Louise dünyaya gelmiştir. Acı verici olay ise kızının 9 yaşında ölmesi oldu. Bu da Auguste için bir darbe olmuştur.
Düşünür tarafından seçilen bir sonraki kişi, vasiyetinde övünmeden bahsettiği Carolina Massen’di. 1825’te evlendiler. Ardından maddi zorluklar ve Comte’un kıskançlığı nedeniyle ilişki gergin geçti. Buna rağmen boşanmadılar. 1842’den sonra da birlikte yaşamadıkları için resmen eş olarak kalmışlardır.
Caroline ile başka bir kavgadan sonra ünlü düşünür, platonik bir ilişki sürdürdüğü Clotilde de Vaux ile tanışmıştır. Ancak tanışmasından bir yıl sonra kendisi tüberküloz nedeni ile vefat etmiştir. Bu yüzden adam daha duygusal hale gelerek son kreasyonlarında hissedildiği gibi, dine ve mistik olaylara karşı ilgisinin artmasına neden olmuştur.
Auguste Comte’nin bilimsel etkinliği ve felsefi karakteri
Saint-Simon’dan ayrıldıktan sonra, Auguste Comte öğrencileriyle iletişim halinde olmaya devam etmiştir. Bilimsel topluluklar için makaleler hazırlamıştır. O zamanlarda düşünür, kurucusu olarak kabul edilen pozitif felsefe yönüne giderek eserlerinde bu konu hakkında daha da derinleşmiştir.
1826’dan başlayarak, Auguste Comte kendi dairesinde dersler vermiştir, ancak dersleri zihinsel delilik nedeniyle kesintiye uğramak zorunda kalmıştır. Bu dönemde düşünür intihara teşebbüs etmiştir. Bu yüzden bir süre psikiyatri kliniğine yerleştirilmiş ve daha sonra tedavisi için evine gönderilmiştir.
2 yıl sonra hastalığın etkisi azalmış ve Comte ders vermeye devam etmiştir. Aranan bir gazeteciydi. Yerel gazeteler için yazarken, sonunda onu ünlü yapan Pozitif Felsefe Kursu’nun 1. bölümüne çalışmaya başlamıştır.
Altı ciltlik bir koleksiyonda, bilim adamı felsefe ile ilgili ana fikirlerini özetlemiştir. Artan karmaşıklık ve spesifikasyona göre bilimlerin sınıflandırılmasını önermiştir. Ayrıca stadial bir toplum modeli geliştirmiştir. Auguste’ye göre, varoluşu sırasında insanlık 3 aşamadan geçmiştir. Bunlar sırasıyla teolojik, metafizik ve pozitif aşamalardır.
En erken aşama, tasavvufi ve dini bilginin hakimiyetidir. İkinci aşamada çıkarımlara daha fazla önem verilir, ayrıca sosyallik ve demokrasi fikirleri yaygınlaştırılır. En yüksek aşama da ise, bilimsel bilginin çiçeklenmesi ve sosyoloji yönünün ortaya çıkması ile tanımlanmaktadır.
Auguste Comte, toplum biliminin gelişimine değerli bir katkı yapmıştır. İlkinin sosyal gelişim sürecini karakterize ettiği ve ikincisinin toplumun istikrarlı varlığı için gerekli koşulların bulunduğu dinamikleri ve statiği seçmesi ile ortaya çıkmıştır.
Yayından sonra, adam hayatının ayrılmaz bir şekilde bağlantılı olduğu teknik Okulu’nda çalışmıştır. 1838’de tam teşekküllü bir akıl hocası olma fırsatını elde edene kadar asistan öğretmen ve sınav görevlisi olarak çalışmıştır. Bu dönemde bilim adamı, istikrarlı bir gelir sağlayan astronomi üzerine de ders vermiştir.
Ancak eğitim kurumundaki reformlar nedeniyle arkadaşlarından maddi destek almak zorunda kaldığı dönemler olmuştur. Auguste Comte için sürekli sponsorlar bulan John Stuart Mill ile tartışmaları, onların iletişim kurmalarını bırakmalarına neden olmuştur.
Auguste Comte tarafından yazılan ikinci kitap koleksiyonu olan “The System of Positive Politics”, Clotilde’nin ölümünden sonra yayınlanmıştır. Bu da onu üslup ve sunum havası açısından farklı kılmaktadır. Comte’a göre, “başkaları için yaşamak” anlamına gelen “özgecilik” terimi ilk kez kullanılmıştır.
Auguste Comte ölümü
Auguste Comte 5 Eylül 1857’de öldü. Ölüm nedeni ise sağlığının bozuk olması idi. Auguste’nin mezarı Père Lachaise mezarlığındadır. Düşünürün fotoğrafları günümüze ulaşmamıştır, ancak portreler onu hatırlatmaktadır.
Auguste Comte sözleri
- Ölüler yaşayanları yönetir.
- Bir erkek ve bir kadın arasındaki tek samimi ve kalıcı dostluk, tüm rekabetten arınmış tek bağlılıktır.
- Mitoloji, bilimin gelişmesiyle birlikte öldü.
- En tehlikeli hastalığımız, gerçek bir sosyal düzenin ilk koşulu olan kararlılıkla ilgili tüm temel kurallar hakkında zihinlerin derin anlaşmazlıklarında yatmaktadır.
Auguste Comte tarafından yaratılan eserler
- 1830-1842 – “Pozitif Felsefe Kursu”
- 1843 – “Analitik Geometri Üzerine Temel Bir İnceleme”
- 1845 – “Popüler Astronomi Üzerine Felsefi İnceleme”
- 1852 – “Pozitivist İlmihal”
- 1854 – “Pozitif Siyaset Sistemi veya İnsanlığın Dinini Oluşturan Sosyoloji Üzerine Bir İnceleme”
- 1856 – “Öznel Sentez”
Auguste Comte hakkındaki ilğinç gerçekler
- 1831’de Ulusal Muhafızlarda görev yapmayı reddettiği için Comte 3 gün hapsedilmiştir.
- Yazarın biyografisini inceleyen psikiyatrist Oleg Vilensky’ye göre, kendisinde paranoyak şizofreni belirtileri bulunmaktaydı.
- Kendini delilik saldırılarından korumak için düşünür, beyin hijyeni adını verdiği bir rejime bağlı kalmıştır. Neredeyse gazete ve süreli yayınları okumamıştır. Tiyatroya, müziğe ve şiire gitmeye zaman ayırmamıştır.
