Granitskaya Abyss, 404 metrelik derinliği ile şu anda dünyanın en derin sualtı mağarasıdır. Mağara, Çek Cumhuriyeti’nin doğusunda, adını (Hranicka propast) aldığı Hranice kasabası yakınlarında yer almaktadır. Yerliler, mağaranın indiği muazzam derinlik nedeniyle uzun süre uçurum olarak adlandırdılar.
Mağaranın dağlarda, deniz seviyesinden yüksekte olması şaşırtıcıdır. Bu tür doğal çöküntüler genellikle deniz seviyesine yakın bölgelerde görülmektedir. Kayaların arasından gelen yeraltı kaynak suyu tarafından oluşturulmuştur.
Yeni bir rekor kırmanın isteği ile Polonyalı dalgıç ve araştırmacı Krzysztof Starnawski tarafından keşfedilmiştir. Mağarayı incelemek için bir hibe proğramına katıldıktan sonra, bu doğal bölgeyi 1998’de araştırmaya başladı. Dalgıç daha sonra 200 metre derinliğe daldı ve buranın sualtı mağarasının en derin noktası olduğunu düşünerek dalış denemesini bitirmiştir. Bu nedenle bu mağaranın dünyanın en derin sualtı mağarası olduğunu belgeleyememiştir. Ancak 2014 yılında, diğer bir dalış sırasında Krzysztof Starnavski, daha önce fark edilmeyen ve bir kişinin içine girme şansının olmadığı dar bir geçit keşfetmiştir.
Bir yıl sonra ise bu dar geçitin çökmesi üzerine, bu alan genişlediği ve tekrar dalış denemesi yapılabileceği ortaya çıkmıştır. Böylece tüplü dalgıç mağarayı keşfetmeye devam etmek için daha derinlere inebilmek üzere dalış yapmıştır. Çökme sonrası 60 metre uzunluğunda uzaktan çalışan bir kablo yardımı ile dalış denemesini yapılmıştır. İndirmenin mümkün olduğu maksimum işaret olan 404 metreye kadar dalarak bu mağaranın dünyanın en derin sualtı mağarası ünvanı kazanmasına neden olmuştur. 404 metre derinliğe ulaşılması Granitskaya Abyss dünyanın en derin sualtı mağarası ünavını almasına neden olmuştur. Daha önceki bu ünvana sahip en derin sualtı mağarası 392 metre derinliğe sahip İtalyan Pozzo del Merro mağarası’dır.
Mağaranın hızlı bir şekilde araştırılamama nedenleri arasında suyun görüş açısının az oluşu ve çok soğuk olmasıdır. Granitskaya Abyss sualtı mağarasında derine indikçe su sıcaklığı düşmektedir. Aynı şekilde yüksek kirlilik oranından dolayı su asla donmamaktadır ve dalış sırasında dalgıçların zorlanmasına neden olmaktadır. Sualtı mağarasının suyu dalış ekipmanının tam anlamıyla çalışmamasını sağlayacak çok miktarda minarel tuz içermektedir. En derin noktaya ulaşabilmek için korunaklı derin deniz araçlarını kullanmak gerekmetedir.
Günümüzde bile son nokta olan en derin noktaya kadar dalmayı başarmış bir dalgıç bulunmamaktadır. Bu nedenle 404 metre derinliğe ulaşan Krzysztof Starnawski tarafından buranın dünyanın en derin sualtı mağarası olduğu belgelenmiştir. En son derinlik noktası hala bilinmemektedir.
